Almanya mülteci programını askıya aldı
Almanya, savaş ve zulüm üzere nedenlerle ülkelerinden kaçan, öbür ülkelerde kalma imkânı olmayan mültecilerin yine yerleştirilmesini kapsayan programı süreksiz olarak dondurdu. İçişleri Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), Hrıstiyan Birlik Partileri (CDU-CSU) ile Sosyal Demokrat Parti (SPD) ortasında süren koalisyon görüşmeleri nedeniyle UNHCR ile yürütülen tekrar yerleştirme programı kapsamında şu an için yeni kabuller yapılmayacağını duyurdu.
Federal Göç ve Mülteciler Dairesi (BAMF) tarafından Mart ayında UNHCR’ye iletilen ve Alman basın ajansı dpa tarafından elde edilen evrakta, yeni hükümet kurulana dek prosedürlerin durdurulduğu ve yeni müracaat alınmayacağı belirtildi. Lakin süreci ileri kademeye gelmiş birtakım belgelerin istisna olarak kıymetlendirilebileceği kaydedildi.
Almanya, 2024 ve 2025 yıllarında toplam 13 bin 100 mülteciyi kabul etme taahhüdünde bulunmuştu. UNHCR datalarına nazaran bugüne kadar sadece 5 bin 61 kişi Almanya’ya kabul edildi. Bu sayıya, 2016’daki AB-Türkiye mutabakatı kapsamında Türkiye’den kabul edilen Suriyeli mülteciler de dahil.
Yeniden yerleştirme programı kapsamında, UNHCR tarafından belirlenen ve birinci sığındığı ülkede uzun vadeli kalamayacak durumda olan mülteciler, Almanya üzere ülkeler tarafından kabul ediliyor. Alman yetkililer, mülteciler şimdi bulundukları ülkedeyken mülakat yapıyor ve güvenlik denetimleri gerçekleştiriyor. Almanya’ya bu prosedürle kabul edilen mülteciler, iltica başvurusu yapmak zorunda kalmıyor. Bunun yerine, direkt üç yıllık oturma müsaadesi alıyorlar. Başarılı entegrasyon durumunda ise kalıcı oturum hakkı elde edebiliyorlar.
Afganistan için ek 12 bin kişilik kontenjan
Almanya, tekrar yerleştirme programına ek olarak 2022’den bu yana Afganistan’dan bilhassa risk altındaki şahıslar için her yıl 12 bin ek kontenjan tanıyor. Lakin CDU-CSU ve SPD’nin koalisyon müzakerelerinde, bu cins istekli ulusal kabul programlarının kademeli olarak sonlandırılması ve yeni programların başlatılmaması istikametinde uzlaşı sağlandığı bildirildi.
UNHCR Almanya Sözcüsü Chris Melzer ise tekrar yerleştirme programının bu süreksiz duraklamadan sonra yeni hükümetle birlikte devam edeceğini varsayım ettiklerini belirtti.
Almanya, yıllık ortalama 5 bin kişilik kabul kapasitesiyle ABD ve Kanada’nın akabinde tekrar yerleştirme programı kapsamında en fazla mülteci kabul eden üçüncü ülke pozisyonunda bulunuyor. Bu çerçevede kabul edilen mültecilerin birden fazla daha evvel Türkiye, Mısır, Ürdün, Kenya, Libya ve Ruanda üzere ülkelerde bulunuyordu.
Trump kaygısı: ABD geri çekilirse program çöker mi?
Yardım kuruluşları, yine yerleştirme programının en büyük destekçisi olan ABD’nin programdan çekilme ihtimali nedeniyle telaşlı. ABD, programla yerleştirilen mültecilerin yaklaşık üçte ikisini kabul ediyor. Biden idaresi 2024 yılı için 125 bin kişilik bir taahhütte bulunmuştu. Lakin selefi Donald Trump, vazifeye geldiği gün bu programı durdurmuştu.
UNHCR, dünya genelinde tekrar yerleştirme muhtaçlığı olan mülteci sayısını 2,9 milyon olarak açıklıyor. Bu sayı, kurumun müdafaası altındaki toplam 29 milyon mültecinin sadece yüzde 1’ine denk geliyor. Bu programa ekseriyetle dul bayanlar, refakatsiz çocuklar, azap mağdurları, engelli bireyler ve acil sıhhat yardımı muhtaçlığı olanlar başvurabiliyor.
BAMF Lideri’nden tartışma yaratan teklif
Federal Göç ve Mülteciler Dairesi (BAMF) Başkanı Hans-Eckhard Sommer, Mart sonunda Konrad Adenauer Vakfı’nın düzenlediği bir aktiflikte yaptığı konuşmada, Almanya’nın ferdî iltica sistemine bağlı kalmaması gerektiğini savundu.
Sommer, bunun yerine daha büyük çaplı, organize ve insani kriterlere dayalı kabul programlarının hayata geçirilmesini önerdi. Ayrıyeten şahısların sadece insani durumlarına değil, iş gücü piyasasına entegrasyon potansiyellerine nazaran de kıymetlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Sommer’in önerdiği sisteme nazaran, Almanya’ya yasa dışı yollarla gelen bireylerin artık kalma hakkı olmayacak. Açıklamaları sivil toplum kuruluşları tarafından reaksiyonla karşılanan Sommer, konuşmasında görüşlerinin BAMF’ı değil, şahsî tecrübe ve değerlendirmelerini yansıttığını vurguladı.
dpa/TY,EC
