Suriyeli Kürtlerden “federal sistem” hamlesi
Suriye’de Beşar Esad rejiminin Aralık ayında devrilmesinin akabinde yeni idareyle bir mutabakat imzalayan Kürtler birinci sefer federalizm talebini gündeme getirmeye hazırlanıyor.
Suriye’de 14 yıllık iç savaş devrinde ülke topraklarının dörtte birini ele geçiren Kürtler, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk İdaresi (KDSÖY) ismi altında bir yapı oluşturmuştu. Omurgasını Türkiye’nin terör örgütü olarak gördüğü YPG’nin oluşturduğu ABD dayanaklı Suriye Demokratik Güçleri geçen ay, Suriye Geçiş Devri Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile bir mutabakat imzalamış ve özerk idareye bağlı yapıların ve silahlı güçlerin merkezî idareye katılmasında uzlaşılmıştı. Lakin Kürt kümeler uzlaşma sonrasında Suriye’deki idarenin, verilen kelamlara karşın Suriye’nin çoğulcu yapısını göz gerisi ettiği tenkitlerini lisana getirmişti.
PYD ve ENKS’den “ortak siyasî vizyon”
Reuters haber ajansına konuşan Suriyeli Kürt kaynaklar, KDSÖY’ün de ortalarında bulunduğu rakip Kürt oluşumların geçen ay federalizmi de içeren ortak bir siyasi vizyon üzerinde uzlaşmaya vardıklarını bildirdi. Kelam konusu toplantının Türkiye’nin terör örgütü olarak gördüğü PYD ile Kuzey Irak’taki Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) dayanağıyla kurulan Suriye Kürt Ulusal Kurulunu (ENKS) bir ortaya getirdiği belirtiliyor. Türkiye’nin Kuzey Irak’taki KDP’nin idaresindeki Barzani ailesiyle yakın bağları bulunuyor.
KDSÖY’ün üst seviye yetkililerinden Badran Jia Kurd, uzlaşmanın Suriye’de bölgesel özerklik ve askerî yapılara müsaade verecek bir federal sistem talebini içerdiğini belirterek, ortak siyasî vizyonda “federal, çoğulcu, demokratik parlamenter sistem” vurgusu yapıldığını kaydetti.
“Bölgesel güvenlik güçleri” talebi
Suriye’de her bölgenin “idarî, siyasî ve kültürel özelliklerinin korunmasının” temel bir husus olduğunu belirten Kurd, bunun “bölge içinde mahallî yasama kurulları, bölgesel işleri yönetecek idarî yapılar ve bunlara bağlı iç güvenlik güçlerini gerekli kıldığını” söyledi. KDSÖY yetkilisi, bu ögelerin Suriye’nin anayasal çerçevesinde yer alması gerektiğine de vurgu yaptı.
KDSÖY, evvelki açıklamalarında federalizm sözünü gaye olarak söylem etmekten kaçınmış, bunun yerine ademi merkeziyetçilik taleplerini lisana getirmişti. Suriye Geçiş Periyodu Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, şimdiye kadarki açıklamalarında federal sisteme karşı olduğunu her fırsatta lisana getirmişti.
Nisan sonunda resmen açıklanması bekleniyor
Barzanilerin desteklediği ENKS’nin eski başkanı Süleyman Oso, “ortak Kürt siyasî vizyonunun, Nisan ayı sonunda yapılacak bir konferansta resmen açıklanmasını beklediğini” kaydetti. Esad rejiminin devrildiği Aralık ayından bu yana Suriye’de yaşanan gelişmelerin pek çok Suriyeli’nin federal sistemi en uygun tahlil olarak görmesine yol açtığını kaydeden Oso, “Suriye, farklı etnik köken, din ve mezhepten insanların yaşadığı bir ülke. Suriye’nin birliğini korumak için en âlâ tahlilin federal sistem olduğuna inanıyoruz. Şam’a gittiğimizde alışılmış ki görüş ve taleplerimizi gündeme getireceğiz” dedi.
rtr/BK,TY
DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?
