Putin’den Ukrayna’da BM himayesinde geçici yönetim önerisi

Rusya Devlet Başkanı Putin, Ukrayna’ya Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde bir süreksiz idare atanması teklifinde bulundu. Putin’in bu açıklaması, savaştaki maksatlarına ulaşma konusundaki kararlılığının yansıması olarak yorumlandı.

Bu sabah erken saatlerde yayınmlanan televizyon konuşmasında bir Rus nükleer denizaltısının mürettebatına hitap eden Putin, misyon müddeti geçen yıl sona eren Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin bir barış muahedesi imzalama meşruiyetine sahip olmadığı tarafındaki savını yineledi.

Mevcut Ukrayna hükümetiyle imzalanacak rastgele bir muahedenin bu hükümetin halefi tarafından sorgulanma ihtimali bulunduğunu savunan Putin, Kiev’e atanacak idare aracılığıyla ülkede yeni seçimlerin düzenlenebileceğini söyledi. Ukrayna anayasası, ülke sıkıyönetim altındayken ulusal seçimlere gidilmesini yasaklıyor.

Rus başkan, yaptığı açıklamada, “Birleşmiş Milletler himayesinde, Amerika Birleşik Devletleri ve hatta Avrupa ülkeleri ve elbette ortaklarımız ve dostlarımızla Ukrayna’da süreksiz bir hükümetin devreye sokulmasını tartışabiliriz” sözlerini kullandı. Putin, bu adımın ülkede demokratik seçimlerin, halkın itimadını kazanmış fonksiyonel bir hükümetin iktidara gelmesinin ve akabinde bu hükümetle müzakerelere başlanmasının önünü açacağını tabir etti.

Bu çeşit bir hükümetin “yalnızca seçeneklerden biri” olduğunu belirten Putin, başka seçenekler hakkında ise ayrıntı vermedi.

“Moskova vakit kazanmaya çalışıyor” eleştirisi

Putin’in bu dikkat çekici önerisi, Fransa lideri Emmanuel Macron’un ev sahipliğinde gerçekleşen ve Ukrayna’ya barış gücü askeri gönderme planlarının ele alındığı doruğun çabucak akabinde geldi. Macron, Fransa ve İngiltere dışında birçok öteki ülkenin de bu çeşit bir birliğin kesimi olma konusunda istekli olduğunu kaydetmişti.

Moskova ise NATO üyelerinden rastgele bir askeri birliğin mümkün bir barış gücüne dâhil edilmesini kabul etmeyeceğini vurgulamıştı.

Macron ve Paris’teki doruğa katılan öteki başkanlar, Rusya’yı müzakere edilmiş bir tahlile ulaşmaya istekli üzere davranmakla suçlamıştı. İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Moskova’nın vakit kazanmak için bu oyunu oynadığını öne sürmüş, “Yasa dışı işgallerine devam ederlerken süreç konusunda ayak sürümelerine müsaade veremeyiz” sözlerini kullanmıştı.

Rusya ve Ukrayna, güç altyapılarına yönelik hücumların durdurulmasını öngören, ABD arabuluculuğunda oluşturulan süreksiz bir mutabakat üzerinde uzlaşmıştı. Lakin taraflar uzlaşmadan kısa mühlet sonra birbirini muahedeyi ihlal etmekle suçladı. Bu durum, daha kapsamlı bir barışın sağlanması istikametindeki müzakerelerin epey şiddetli olacağının işareti olarak görülüyor.

Putin – Erdoğan görüşmesi

Diğer yandan, arabulucuğa talip olduğunu ısrarla yineleyen Ankara, bir sefer daha bu bahisteki istekliliğinin altını çizdi.

Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cuma günü Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde, bölgesel sorunların tahlilinde Türkiye ile Rusya’nın iş birliğinin kilit ehemmiyete sahip olduğunu, Rusya-Ukrayna ortasında devam eden savaşın sona erdirilmesi için başlatılan süreci Türkiye’nin yakından takip ettiğini, Türkiye’nin onurlu ve kalıcı barışın sağlanması için barış müzakerelerine mesken sahipliği yapmak dahil her türlü dayanağa hazır olduğunun altını çizdi.

Erdoğan’ın ayrıyeten Karadeniz’de ticari seyrüsefer emniyeti için atılacak âlâ niyetli adımların barış sürecine katkı sağlayacağını ve Türkiye’nin Karadeniz’in bir çatışma alanına dönmemesi için üzerine düşeni yapmaya devam ettiğini belirttiği kaydedildi.

Erdoğan ve Putin’in telefon görüşmesi gerçekleştirdiği belirtildi.Fotoğraf: Alexander Zemlianichenko/AP/picture alliance

Kremlin’in açıklamasında da iki önderin Ukrayna kargo gemilerinin Karadeniz’de inançlı geçişini sağlamak gayesiyle 2022 yılında yapılan muahedenin tekrar hayata geçirilmesi ve Moskova üzerindeki Batı yaptırımlarının kaldırılması ihtimalini görüştüğü belirtildi.

İletişim Başkanlığının açıklamasına nazaran görüşmede Suriye konusu da gündeme geldi. Erdoğan’ın Türkiye’nin, Suriye konusunda Rusya ile iş birliğine ehemmiyet verdiğini, Suriye’nin toprak bütünlüğü temelinde kalıcı huzur ve istikrara kavuşması için Türkiye ve Rusya’nın birlikte çalışmasının önemli olduğunu, Suriye’nin birliğini bozmaya yönelik etnik ve mezhebi ayrımcılığı körükleyen çabaların bertaraf edilmesi ve Suriye’ye yönelik yaptırımların tümüyle kaldırılması için Türkiye ve Rusya’nın birlikte çalışabileceğini tabir ettiği belirtildi.

Açıklamada, “Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye’nin kaynaklarının Suriye idaresine bırakılması gerektiğini, Türkiye’nin kelamda ‘Suriye Demokratik Güçleri’nin merkezi idare bünyesinde eritilmesini desteklediğini, Suriye’nin bundan bu türlü terör örgütleri için elverişli bir alan olmaktan büsbütün çıkartılmasının Suriye’nin istikrarı için hayati kıymette olduğunu belirtti” denildi.

DW,AP,AFP/SÖ,CÖ