Putin’den İran’a yönelik saldırılara “cılız” kınama
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, ülkenin manevî önderi Ayetullah Ali Hamaney’in talebi üzerine, İslam İşbirliği Teşkilatı tepesi nedeniyle bulunduğu İstanbul’daki temaslarının akabinde Moskova’ya gitti. Reuters‘a konuşan üst seviye bir kaynağa göre, Bakan’ın Rusya lideri Vladimir Putin’e, Hamaney’in Moskova’dan takviye talep ettiği mektubu iletmesi bekleniyor.
Putin, Arakçi ile görüşmesi öncesi yaptığı açıklamada, “İran’a yönelik bu büsbütün sebepsiz saldırganlık haklı gösterilemez” dedi, akınları kınadı. Lakin Rus başkan, Ortadoğu’daki yakın müttefikine yönelik somut bir dayanaktan kelam etmedi. Konuşmasında Rusya’nın İran halkına dayanak olmak için çabaladığını belirtmekle yetinen Putin, bu uğraşların çerçevesine yönelik rastgele bir ayrıntı vermedi.
Diğer yandan Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, gazetecilerin Moskova’nın Tahran’a ne cins bir somut dayanak sağlayabileceğine ait sorusuna, “Her şey İran’ın neye gereksinim duyduğuna bağlı. Arabuluculuk teklifimizi sunduk” karşılığını verdi.
ABD Başkanı Donald Trump, Moskova’nın İsrail ve İran ortasında arabuluculuk teklifine ait geçen hafta, “Onunla (Putin) dün konuştum. Arabuluculuk önerdi. Dedim ki, ‘Bana bir uygunluk yap ve kendi savaşını müzakere et.’ Vladimir, evvel Rusya’yı konuşalım, bunun (İran) hakkında daha sonra dertlenirsin” formunda konuşmuştu.
Moskova, İsrail’in 13 Haziran’da başlattığı akınlara füze ve İHA’larla cevap veren müttefikine şimdi kamuyouna açık bir askeri yardım teklifinde bulunmadı. Putin ve başka üst seviye Rus yetkililer, sırf birkaç ay evvel Tahran’la imzalanan kapsamlı stratejik iştirak muahedesinin bir savunma paktı olmadığını belirtiyor.
Putin ABD’den kelam etmedi
Diğer yandan Arakçi ile görüşmesinin başında yaptığı televizyon konuşmasında İran’a yönelik hücumları kınayan Putin, spesifik olarak ABD taarruzlarına değinmedi.
Kremlin’den daha evvel yapılan açıklamada, ABD ataklarının kınandığı ve taarruzlardan keder duyulduğu tabir edilmişti. Kremlin Sözcüsü Peskov, Rus önderin İranlı Bakan’la görüşmesinden evvel yaptığı açıklamada, “Bölgede tansiyon yine artıyor ve elbette bunu kınıyor, bu durumdan derin hüzün duyduğumuzu söz ediyoruz” sözlerini kullandı.
Tahran Moskova’nın duruşundan hoşnut değil
Bakan Arakçi, Putin’le görüşmesi öncesi yaptığı konuşmada, ülkesinin ataklara karşı yasal müdafaa hakkını kullandığını tabir etti. Rusya’nın Tahran için bir “ortak ve yoldaş” olduğunu vurgulayan Bakan, Tahran-Moskova ilişkilerini “oldukça yakın ve köklü” olarak nitelendirdi. Rus haber ajansı TASS da Arakçi’nin, İran ve Rusya’nın Ortadoğu’daki mevcut tansiyona ait “pozisyonlarını koordine ettiklerine” yönelik sözlerine yer verdi.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’nin ülkenin manevî başkanı Ayetullah Ali Hamaney’in talebi üzerine Moskova’ya gittiği belirtildi.Fotoğraf: Vladimir Gerdo/TASS/dpa/picture alliance
Reuters’a konuşan İranlı kaynaklar ise Tahran’ın şu ana kadar Moskova’nın verdiği dayanaktan şad olmadığını ve Putin’den İsrail ve ABD’ye karşı müttefikine daha fazla dayanak vermesinin beklendiğini söz etti.
Tahran’ın uzun müddettir müttefiki olan Rusya, tıpkı vakitte Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun veto hakkına sahip üyelerinden biri olarak İran’ın Batı ile yürüttüğü nükleer müzakerelerde rol oynuyor. Rusya, ABD Başkanı Donald Trump’ın 2018’de, birinci başkanlık periyodunda çekildiği nükleer mutabakatın da imzacıları ortasında yer alıyor.
Putin’in mevcut şartlarda Washington’la karşı karşıya gelmeye istekli olmadığı belirtiliyor. Trump’ın Moskova’yla bağlantıları onarma gayretleri ve Rusya’nın Ukrayna’da dördüncü yılında olan yıpratıcı bir savaşın içinde olması Putin’in İran yüzünden ABD’yle bir çatışmaya sıcak bakmama nedenleri ortasında gösteriliyor.
DW,Reuters,AFP / SÖ,MUK
