NATO Genel Sekreteri: Rusya’nın silahlanma hızı ürkütücü

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Lahey’deki NATO Devlet ve Hükümet Liderleri Doruğu öncesinde savunma harcamaları için belirlenen yeni amaçların süratlice hayata geçirilmesi davetinde bulundu. Rusya’nın askeri açıdan yine yapılanma suratının “nefes kesici ve ürkütücü” olduğunu belirten Rutte, gerekli hazırlıkların artık yapılmaması halinde üç ila beş yıl içinde artık İttifak’ın kendini savunmaz hale geleceği ihtarında bulundu.

NATO’nun iktisadından 25 kat daha küçük bir iktisada sahip olan Rusya’nın halihazırda İttifak’ın tamamının bir yılda ürettiği topçu mühimmatını üç ayda ürettiğine dikkat çeken NATO Genel Sekreteri, bu durumun uzun mühlet devam edemeyeceğini, savaşı önlemek için yatırım yapılması gerektiğini tabir etti.

İttifak’ın yeni savunma harcama maksadına ulaşmak için Rutte’nin önerdiği 2032 gayesine rağmen İtalya ve İngiltere’nin de ortalarında olduğu birtakım NATO üyeleri, 2035 yılını son tarih olarak kabul etmişti. NATO Genel Sekreteri konuşmasında, tepeden bir gün evvel konvansiyonel savunma harcamalarını 2029 yılına kadar GSYİH’sinin yüzde 3,5’ine çıkarma gayesini açıklayan Almanya’dan övgüyle bahsederek, Berlin’in tavrının “örnek teşkil ettiğini” söz etti.

Yeni NATO amacının kabul edilmesi bekleniyor

Yeni NATO gayesinin 24-25 Haziran’da düzenlenen tepede üye ülke başkanları tarafından resmen kabul edilmesi bekleniyor. Bu maksat, NATO ülkelerinin savunmayla ilgili yıllık harcamalarının gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH) en az yüzde 5’ine çıkarılmasını öngörüyor. Bunun en az yüzde 3,5’inin konvansiyonel askeri harcamalara ayrılması planlanıyor.

Ayrıca terörle uğraş ve demiryolu sınırlarına yatırımlar, tank geçişine uygun köprüler ya da genişletilmiş limanlar üzere askeri emellerle kullanılabilecek altyapıya yönelik harcamalar da bu gayeye dahil edilebilecek.

Mevcut durumda NATO’nun savunma harcamalarına ait gayesi, üye ülkelerin yıllık savunma harcamalarının GSYİH’nin en az yüzde 2’si olmasını öngörüyor.

“ABD’nin NATO’ya bağlılığı konusunda kuşkuya mahal yok”

NATO Genel Sekreteri Rutte, ABD’nin İttifaka bağlılığına yönelik lisana getirilen kuşkucu görüşlere ise karşı çıktı. Avrupa’daki müttefiklerin bu hususta endişelenmesine mahal olmadığını belirten Rutte, “ABD Liderinin ve ABD idaresinin NATO’ya tam manasıyla bağlılık içinde olduğunu” söyledi. NATO Genel Sekreteri, bu bağlılığın Avrupa ülkeleri ile Kanada’nın savunma harcamalarını artırmaları tarafındaki beklentiyi de beraberinde getirdiğini kelamlarına ekledi.

Zelenskiy’e dayanak sözü

Diğer yandan Rusya’ya karşı Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’e desteğin süreceğini söz eden Rutte, Ukrayna önderine “Burada dostlar arasındasınız” iletisini verdi. Rutte, “Herkes sizi güçlü tutmak, uğraşta desteklemek ve bu dehşetli savaşı kalıcı ve sürdürülebilir bir barışla sona erdirmek konusunda son derece kararlı” sözlerini kullandı.

Rutte, Zelenskiy’e Kiev’e takviyenin süreciği tarafında teminat verdi. Fotoğraf: Nicolas Tucat/AFP/Getty Images

ABD’de Donald Trump’ın Ocak ayında ikinci kere başkanlık koltuğuna oturmasının akabinde Washington, Ukrayna’nın yakın vakitte NATO’ya katılmasını muhtemel görmediğini açıklamış ve Kiev’e askeri dayanağı askıya almıştı.

Erdoğan da NATO doruğuna katılıyor

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Lahey’deki NATO Doruğu’na katılacağını bildirdi. Altun, toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada, tepede “Avrupa-Atlantik coğrafyasına yönelik tehditler ve riskler hakkında stratejik seviyede görüş alışverişinde bulunulacağını” belirtti.

Erdoğan’ın hesabından bugün yapılan paylaşımda ise, Lahey’e hareket edildiği belirtilerek, “Avrupa’nın güvenliğine birçok üyenin toplamından fazla katkı sunan ülkemiz, Birliğin savunma teşebbüslerine uygun formda dâhil edilmelidir” denildi. “Gerek tepede gerek ikili görüşmelerimizde Netanyahu hükûmetinin Filistin halkına yönelik katliamlarına da dikkat çekeceğiz” denilen açıklamada, “Bölgede ateşkesi sağlayacak, akabinde da kalıcı sükûnete giden yolu açacak her türlü uğraşı takdirle karşılar ve içtenlikle destekleriz. Hakikaten dün gece geç saatlerde gelen, taraflar ortasında ateşkes sağlanmasına dair mutabakata ulaşıldığı haberini memnuniyetle karşıladık. Tüm tarafları ateşkese tam riayet etmeye davet ediyoruz. Bölgemiz, tesirleri tüm dünyada hissedilecek bir savaşın yükünü kaldıramaz. Ellerin tetikten çekilmesi ve ihtilafların çözülmesi için diplomasiye talih tanınması en yanlışsız, güzel ve akılcı tutum olacaktır. Türkiye olarak milletlerarası hukuku gözeten, diplomasiye öncelik veren unsurlu tutumumuzu kararlılıkla sürdüreceğiz” tabirleri kullanıldı.

Erdoğan’ın zirve sırasında ABD Başkanı Donald Trump ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz’in de ortalarında bulunduğu önderlerle ikili görüşmeler yapması bekleniyor.

DW,dpa,Reuters/SÖ,JD