Macron Avrupa’da liderlik rolüne mi soyunuyor?

Almanya uzun yıllar boyunca memleketler arası siyaset sahnesinde Avrupa’nın önder ülkesi pozisyonunda yer aldı.

Güçlü siyasetçi kimliğiyle hem Avrupa kıtasında hem dünya genelinde yüksek tanınırlığa sahip olan Angela Merkel, başbakanlığı boyunca Almanya’nın liderlik rolünü pekiştiren isim oldu.

Merkel’in emekliliğe ayrılması, Toplumsal Demokrat Partili (SPD) Olaf Scholz liderliğindeki görece istikrarsız koalisyon hükümeti, koronavirüs pandemisinin Alman iktisadında yol açtığı çalkantı ve Ukrayna savaşının kıtanın güvenlik mimarisinde yol açtığı zelzele, Almanya’nın Avrupa’daki yıldızının giderek sönmesine neden oldu.

Almanya, siyasi istikrarsızla bocalarken, Donald Trump’ın ikinci sefer ABD başkanlığını üstlenir üstlenmez yol açtığı global şoklar ve Avrupalı müttefiklerine takındığı hasmane tavır, Avrupa’da Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un yıldızının parlamasını beraberinde getirdi.

Avrupa’nın liderliğindeki değişimin ayak sesleri mi?

Almanya’da merkez sağdaki Hristiyan Birlik (CDU/CSU) ile merkez soldaki SPD’nin oluşturacağı koalisyon hükümeti için müzakereler sürerken, Macron Trump’ın gümrük tarifeleri ve tartışmalı dış siyaset atakları ile ilgili olarak sesini yükselten isim oldu, Avrupa’yı temsil eden başkan olarak öne çıktı.

Alman Marshall Fonu uzmanlarından Gesine Weber, Macron’un Avrupa Birliği (AB) ismine verdiği iletilerin öbür ülkelerle koordineli bir biçimde verildiğini söylerken, esasen Avrupa’nın çıkarlarının birebir vakitte Fransa çıkarlarını, Fransa’nın çıkarlarının da Avrupa çıkarlarını kapsadığına işaret etti.

Trump’ın Avrupa’ya savunma taahhütlerinden geri atması, Avrupalı başkanları savunma harcamalarını arttırmaya, hatta ortak savunma konseptleri geliştirmeye yöneltirken, Macron Fransa’nın nükleer kalkanını Avrupa’nın öbür ülkelerine genişletilmeyi gündeme taşıdı.

Bu ortada Emmanuel Macron, başka dış siyaset alanlarında da Avrupa çıkarlarını Fransız çizgisine çekmeye çalışıyor.

Gesine Weber’in de işaret ettiği üzere aslında Avrupa son beş yılda hayli Fransızlaştı.

Kıtanın Ukrayna siyasetlerine taraf veren Macron artık de gümrük tarifeleri konusunda yaşanan tansiyonda yükünü koyan isim.

Gesine Weber, Macron’un Trump’ı birinci başkanlık periyodundan tanıdığına işaret ederken bunun ona bir avantaj sağladığını, “Avrupalılar ortasında Trump’la bağ kurabilen – ya da yine münasebet inşa edebilen birinci devlet ve hükümet başkanı Macron oldu” sözleriyle aktarıyor.

Ama Macron’un vakti süratle daralıyor

Macron aslında bir “topal ördek” cumhurbaşkanı pozisyonunda. Çünkü Fransa’da cumhurbaşkanlarının vazife mühleti iki devirle sonlu ve bir sonraki seçim 2027’de. Dolaysıyla Macron’un Fransa ve Avrupa vizyonunu gerçekleştirmek için yalnızca iki yılı kaldı.

Alman Dış Bağlar Kurulu’ndan (DGAP) Jacob Ross, Fransa’nın bu çalkantılı devirde Avrupa’ya liderlik edebileceği görüşünde.

Ross, “Fransızlar en azından entelektüel açıdan Avrupa’ya liderlik yapmak için çok güzel bir pozisyona sahipler” diyor.

Fransa’nın kendi ve birebir vakitte Avrupa’nın dünyadaki rolünü, ABD merkezli bir mercekten değil, özerk bir formda düşünme konusunda klâsik bir duruşa sahip olduğuna işaret eden Ross, bunun Fransa’ya avantaj sağladığını söylüyor.

Ancak DGAP uzmanı, Fransa’nın somut adımların atılmasında birtakım kısıtlamalarla karşı karşıya bulunduğu belirterek, “Fikirler açısından, Macron liderlik yapıyor ve 2017’den beri bunu yapıyor. Artık ortam hakikaten onun durumunu destekliyor. Lakin Fransa’nın bunu tek başına ilerletmek için maddi yetkinlikleri eksik” görüşünü kaydediyor.

“Devlet borçları açısından çok güç bir durumda ve savunma hususları da dahil olmak üzere ulusal bütçelerini genişletme konusunda çok az hareket alanları var” diye konuşan Ross, Macron’un Avrupa yanlısı siyasi vizyonunun önündeki bir başka mahzurun de son yıllarda gücünü artıran çok sağcı rakibi Marine Le Pen olduğuna dikkat çekiyor.

Tek bir önderin öne çıktığı günler geride mi kaldı?

Hem Ross hem de Weber artık Merkel periyodunda olduğu üzere Avrupa’da tek bir ismin önder olarak ortaya çıkmasının güç olduğunu söylüyor.

Uzmanlar, ABD ile bozulan bağların yol açtığı çalkanlılı süreçler, Rusya ile devam eden ihtilaf ve kıtada yükselen popülist ve çok sağ partiler nedeniyle bunun mümkün görünmediğine işaret ediyor.

Donald Trump’ın muhafazacı “Önce Amerika” doktrini ve kıtadaki savaş ortamında, Avrupalılar için en düzgün seçenek Fransa-Almanya-İngiltere üçlüsü üzere klâsik ittifakları güçlendirmek olabilir. Fransız-Alman liderliği, Manş Denizi’nin ötesinde diğer bir güçlü müttefike sahip olabilir.

Jacob Ross, “Kesin olan şu ki, Fransa-Almanya dinamiği öngörülebilir gelecekte, en azından önümüzdeki iki yıl içinde güçlü kalacak” diyor.

Uzmanlar, Macron’un Avrupa yanlısı duruşunun 2027 seçimlerinden sonra tehlikeye girebileceğinin farkında olduğuna dikkat çekerken, Fransa’nın bu nedenle Almanya’yı 2027’den evvel değerli adımlar atmaya zorlamaya çalışacağını belirtiyor.

DW Türkçe’ye sansürsüz nasıl erişebilirim?

Macron Avrupa’da liderlik rolüne mi soyunuyor?

Benzer İçerikler