Kartalkaya: İki bakanlık da soruşturma izni vermemiş

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un 78 kişinin canına mal olan Kartalkaya’daki yangın faciasında ihmali olduğu belirtilen bakanlık bürokratları ile çalışanlarının soruşturulmasına müsaade vermemesi yansılara neden olurken DW Türkçe, yeni ayrıntılara ulaştı. Buna göre, İçişleri Bakanlığı ile Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı da bürokratları ve çalışanı hakkında soruşturma müsaadesi vermedi.

Kartalkaya’daki Grand Kartal Otel’de ömrünü yitiren Alp Mercan ve Yiğit Gençbay’ın aileleri, sorumluların ortaya çıkarılması için 27 Şubat’ta İçişleri Bakanlığına bir müracaatta bulundu. Aileler, Bakanlığa bağlı Vilayet Özel Yönetimi’nin yangın güvenlik tedbirlerini göz arkası eden oteli gereğince denetlemediğini söz etti. Yönetimin başında valilerin bulunduğu anımsatılırken Bolu’da vali olarak vazife yapan kimi isimler için soruşturma müsaadesi verilmesi gerektiği lisana getirildi.

Ancak İçişleri Bakanlığı, bir aylık sürede cevap vermesi gereken bu başvuruyu karşılıksız bıraktı. Bakanlığın kelam konusu müracaata sessiz kalması, “zımni red” olarak isimlendiriliyor. Zımni red, bir müracaatın açıkça reddedilmeden, yönetimin sessiz kalması yahut müddet geçmesine karşın cevap vermemesiyle reddedilmiş sayılması olarak tabir ediliyor. Mercan ve Gençbay aileleri, soruşturma müsaadesi vermemesi manasına gelen bu sürecin iptali ve ilgili çalışanın soruşturması talebiyle yargıya başvurdu.

“İçişleri Bakanlığı tenezzül edip yanıt vermedi”

İdare mahkemesine yapılan müracaatta, İçişleri Bakanlığının müracaata sessiz kalmasının Türk Ceza Kanunu’na nazaran kabahat niteliği taşıdığına vurgu yapıldı. “Ne yazık ki anlaşılmaz ve kabul edilemez şekilde İçişleri Bakanlığı soruşturma izni verip kapsamlı bir soruşturma açmadığı üzere, tenezzül edip bu müracaata karşılık bile vermemiştir” denilen dilekçede, “Bakanlığın bu yaklaşımı müvekkillerin yanında faciada yakınlarını kaybedenler ve hassas tüm insanlarda oluşan tramvayı artırmakta, olayın sorumluları hakkında hukuken gerekenlerin yapılacağı kanısından uzaklaşmasına yol açmaktadır” sözleri kullanıldı.

Başvuruda, mevcut Bolu Valisi Abdulaziz Aydın ile birlikte, ruhsat verme yetkisinin Vilayet Özel Yönetimlerine devredildiği 10 Nisan 2009’dan sonra vazife yapan tüm valiler hakkında soruşturma müsaadesi verilmesi gerektiği belirtiliyor. O isimler ise dilekçede şöyle sıralanıyor: “Erkan Kılıç, Ahmet Ümit, Aydın Baruş, Ahmet Zahteroğulları, İbrahim Özçimen ve Halil İbrahim Akpınar.”

Çalışma Bakanlığı da “sessiz” kaldı

Yine 27 Şubat’ta Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığına başvuran aileler, Bakanlık çalışanları hakkında soruşturma müsaadesi verilmesini talep etti. Fakat Çalışma Bakanlığı da İçişleri Bakanlığı üzere bu müracaata sessiz kaldı. Bakanlığın “zımni red” manasına gelen sürecinin iptali için yeniden yargıya başvuruldu. Dilekçede, “Bilirkişi raporundaki tespitlere nazaran; aşikâr bir müddettir kanunen yükümlü olunmasına karşın otel işletmesinin iş güvenliği uzmanına sahip olmaması ve işyeri güvenliği bakımından hayati tehlike arz eden yangına karşı önlemlerde eksikliğe karşın bu bakanlık tarafından da kontrol yapılmamıştır” sözleri yer aldı.

Dilekçede, şu kamu çalışanları hakkında soruşturma müsaadesi verilmesi isteniyor:

“İş Sıhhati ve Güvenliği Genel Müdürlük misyonunu mevcutta ve otelin faaliyette bulunduğu tarihlerde ifa edenler, anılan Genel Müdürlükte otelin faaliyet göstermekte olduğu müddet içinde kontrolden sorumlu Genel Müdür yardımcılığını ifa edenler, kelam konusu otelin faaliyette bulunduğu periyotta iş sıhhati ve güvenliği tarafından kontrollerini yapan iş müfettişleri, teşkilat şemasına nazaran mevzuyla ilgili vazife ve yetkisi bulunan başka kamu vazifelileri.”

Kamu vazifelilerinin yargılanması, 4483 sayılı Memurlar ve Başka Kamu Misyonlarının Yargılanması Hakkındaki Kanun kapsamında yapılıyor. Kanuna nazaran, vazifesinden ötürü suçlanan bir bürokrat yahut bakanlık çalışanının yargılanması, bakanın müsaadesine tabi.

Bakan Ersoy’dan personel ve bürokratlarına zırh

Turizm Bakanlığı; İçişleri Bakanlığı ile Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığının tersine bürokratları ile işçisinin soruşturulmasına direkt müsaade vermemişti. Kamuoyuna DW Türkçe’nin duyurduğu karar, Bakan Ersoy’un imzasıyla 16 Nisan’da alınmıştı. Kelam konusu kararda, Turizm Bakanlığının yangın güvenliğine ait kontrol sorumluluğunun bulunmadığı ileri sürülüyor.

Bilirkişiler ne diyor?

Bolu’daki Kartalkaya Kayak Merkezi’nde yer alan Grand Kartal Oteli’nde, 36’sı çocuk 78 kişi hayatını yitirirken otel idaresinin yangın güvenlik tedbirlerini göz gerisi ettiği, kamu kurumlarının da denetlemediği görülüyor. İstanbul Teknik Üniversitesi’nden uzmanlarca hazırlanan eksper raporunda, yangının faciaya dönüşmesine neden olan ihmaller zinciri sıralanıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile İl Özel Yönetimi’nin yetkililerinin “gerekli kontrolleri vaktinde ve gereği üzere yapmadıklarından ötürü olayda birinci derecede tesirli olduğu” kaydediliyor. Tıpkı halde Kültür ve Turizm Bakanlığı da faciadan “birinci derece sorumlu” tutuluyor.

Oğlunu kaybeden Danıştay Daire Başkanı’ndan tepki

Tıp fakültesi öğrencisi Yiğit Gençbay ile makine mühendisi Alp Mercan, 21 Ocak’ta çıkan yangından birinci etapta sağ olarak kurtulmuş lakin insanları kurtarabilmek için döndükleri otelde hayatlarını yitirmişti.

Yiğit Gençbay’ın babası Danıştay 9’uncu Daire Başkanı Abdurrahman Gençbay, TBMM Kartalkaya Otel Yangınını Araştırma Komitesi son toplantısında dikkat çeken bir konuşma yapmıştı. 35 yıllık bir yargıç olan Gençbay, 4483 sayılı Kanuna değinerek verilmeyen soruşturma müsaadelerine ait şunları söylemişti:

“Turizm Bakanlığını harekete geçirmek için, İçişleri Bakanlığını harekete geçirmek için ve Çalışma Bakanlığını harekete geçirmek için ‘4483 kapsamında soruşturma açın’ diye kurumlara başvurduk, 27 Şubat’ta. Bir yanıt verilmedi, zımni red oluşturuldu. Zımni red oluşturulduktan sonra, bilirkişiler raporunu açıkladı. Raporun sonuç böِlümünde sözü sözüne birebir tabirlerle, Belediye birinci derecede tesirlidir, Vilayet Özel Yönetimi birinci derecede etkilidir, Çalışma Bakanlığı birinci derecede etkilidir, Turizm Bakanlığı birinci derecede tesirlidir. Dedik ki, ‘Herhalde bundan sonra artık başsavcılık da bir soruşturma müsaadesi isteyebilir. Bekleyelim ya da bakanlık soruşturma müsaadesi verebilir.”

Gençbay’ın komitedeki bu tabirlerinin akabinde Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı’nın hem Çalışma Bakanlığı hem de Turizm Bakanlığı hakkında soruşturma müsaadesi talep ettiği açıklandı.

Valilik müsaade vermemişti yargı iptal etmişti

Öte yandan Bolu Valiliği de daha evvel Vilayet Özel Yönetimi’nin altı çalışanına soruşturma müsaadesi vermemişti. Valilik, kelam konusu bireylerin “hukuki sorumluluğunun bulunmadığını” öne sürse de bu karar yargıdan dönmüştü. Ankara Bölge Yönetim Mahkemesi, valilik kararını iptal etmiş ve altı kamu çalışanına soruşturma müsaadesi vermişti.