Aşı yazışmalarını gizleyen AB Komisyonu’na yargı engeli
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’ın pandemi sırasında aşı temini konusunda Pfizer şirketi CEO’su ile yaptığı mesajlaşmaların kamuoyuna açıklanmasını talep eden New York Times gazetesi, açtığı davayı kazandı.
Avrupa Birliği’nin (AB) en yüksek yargı organı olan Avrupa Adalet Divanı bünyesindeki Genel Mahkeme, Avrupa Kurulu’nun mesajlaşmaları kamuoyunun erişimine açmama kararını iptal etti.
Mahkeme, bugün karar hakkında yaptığı açıklamada Dokümanlara Erişim Yönetmeliği’ne atıf yaparak halkın kurumların evraklarına erişim hakkına sahip olduğunu anımsattı.
Fotoğraf: Florian Gaertner/photothek/IMAGO
“Kurumların tüm evrakları halka açık olmalıdır”
“Prensip olarak, kurumların tüm evrakları halka açık olmalıdır” tabirlerine yer verilen açıklamada, Avrupa Kurulu’nun güvenirliğine ve şeffaflık konusundaki tavrına gölge düşürebilecek saptamalar paylaşıldı.
Gazeteci Matina Stevi, Avrupa Kurulu’ndan Lider Ursula von der Leyen ile Pfizer’in CEO’su Albert Bourla ortasında 1 Ocak 2021 ile 11 Mayıs 2022 tarihleri ortasında yapılan tüm SMS yazışmalarına erişim talep etmiş lakin Kurul kelam konusu mesajlaşmaların elinde bulunmadığını söyleyerek bu talebi reddetmişti.
Avrupa Kurulu’nun yaptığı savunmanın “makul olmadığına” hükmeden mahkeme, dava boyunca Avrupa Kurulu’nun talep edilen SMS’ler ile ilgili olarak verdiği karşılıkların “ya varsayımlara ya da değişken yahut belgisiz bilgilere dayandığını” da kayda geçirdi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen pandemi devrinde Pfizer CEO’su Albert Bouria eşliğinde şirketin fabrikasını ziyaret etmişti.Fotoğraf: John Thys/AFP
Mahkeme, buna rağmen Stevi ve The New York Times’ın, bilhassa SMS formunda yapılan yazışmaların varlığını gösteren dengeli ispatlar sunduklarının altını çizdi. Açıklamada “Böylece talep edilen dokümanların mevcut olmadığı ve bunlara sahip olunmadığı karinesini çürütmeyi başarmışlardır” sözlerine yer verdi.
“Komisyon makul bir açıklama yapmamıştır”
Komisyonun talep edilen dokümanlara sahip olmadığını belirtmekle yetinemeyeceğini, bu dokümanların neden bulunamadığına muteber açıklamalar getirmek zorunda olduğuna vurgu yapan Mahkeme, “Komisyon, talep edilen dokümanlara sahip olmamasını haklı gösterecek makul bir açıklama yapmamıştır. Dahası Kurul, talep edilen SMS’lerin silinip silinmediğini ve şayet silindiyse bunların kasıtlı mı yoksa otomatik olarak mı silindiğini yahut Başkan’ın cep telefonunun bu müddet içinde değiştirilip değiştirilmediğini açıklığa kavuşturmamıştır” denildi.
Covid-19 pandemisi sırasında, ağır talep nedeniyle devletler aşıları temin etmekte zorlanmıştı. AB ise ana tedarikçi olarak BioNTech/Pfizer’i seçmişti. Fakat şirketle yapılan muahedenin ve tedarik sürecinin bir çok istikametinin zımnî tutulması, AB’nin şeffaflık tezine gölge düşürmüş, tenkitlere yol açmıştı.
DW/ DA, BK
