Almanya’yı huzursuz eden Musk’ın aşırı sağcı sohbeti

Alman kamuoyu, Elon Musk ile aşırı sağcı AfD lideri Alice Weidel arasındaki canlı sohbete odaklandı. Bir ankete nazaran, Almanların yarısından fazlası Musk’ın AfD’nin elini güçlendirdiği görüşünde.
ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetiminde üst seviye bir siyasi misyon üstlenecek olan ABD’li milyader Elon Musk’ın Alman siyasetine son günlerde artan ilgisi yeni bir boyut kazanıyor.
Son haftalarda çok sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisine takviyesini açıkça ve provokatif bir üslupla tabir eden Musk, AfD’nin başbakan adayı Alice Weidel ile eski ismiyle Twitter olan X üzerinden canlı bir sohbet gerçekleştirecek. Sohbet, 9 Ocak’ta Almanya saatiyle akşam 19:00’da (TSİ 21:00) başlayacak.
Weidel, X’teki hesabından İngilizce ve Almanca bir ileti paylaştı ve X kullanıcılarına sohbeti dinleme davetinde bulundu.
Musk, emsal bir sohbeti birkaç ay evvel de o periyot lider adayı olan Donald Trump ile yapmıştı. Seçim kampanya sürecinde Trump’a açıkça dayanak veren Musk, Washington’da ipleri 20 Ocak’ta devralacak yeni idare tarafından yeni kurulacak olan Hükümet Verimliliği Dairesi’ni (DOGE) yöneten iki isimden biri olacak. Musk, yöneticiliği Trump’a sadık sağ popülist siyasetçi Vivek Ramaswamy ile paylaşacak.
Alman siyasetçilere hakaret, AfD’ye açık destek
Musk son haftalarda Almanya Cumhurbaşkanı ve Başbakanı’nın da ortalarında olduğu çeşitli üst seviye siyasetçilere yönelik sarf ettiği sözlerle Almanya’da yansıları üzerine çekiyor.
Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier hakkında “Steinmeier, antidemokratik bir tiran. Utanç duymalı” diyen Musk, Başbakan Olaf Scholz’e ait de 20 Aralık’ta Magdeburg’da düzenlenen terör saldırısının akabinde “Scholz derhal istifa etmeli. Kabiliyetsiz salak” yorumunu yapmıştı.
Musk, iki hafta kadar evvel Almanya’nın tirajı yüksek gazetelerinden Welt am Sonntag’da yayımlanan bir makalesinde de seçimlerde AfD’yi destekleme davetinde bulunmuştu. Yazısında AfD’yi Almanya için “son umut” olarak niteleyen Musk, “Almanya vasatlığın içinde rehavete kapılmış durumda. Artık yavuz değişimlere imza atma vakti ve AfD, bu yolu açan tek parti” tabirlerini kullanmıştı. Yazısında AfD’nin başbakan adayı Weidel’ın lezbiyen ve partnerinin de Sri Lankalı olduğuna atıfta bulunan Musk, “Sizce bu kulağa Hitler üzere mi geliyor? Rica ediyorum ama!” demişti.
Almanya’nın yanı sıra Birleşik Krallık siyasetine de müdahil olan Musk, orada da açık bir formda çok sağcı hareketleri destekliyor.
“Yasa dışı seçim yardımı” şüphesi
Bir çeşit sivil denetleme kuruluşu olan LobbyControl ise Musk ile Weidel’ın canlı yayınlanacak sohbetinin “yasa dışı bir seçim yardımı” sınıfına girebileceği kuşkusunu lisana getirildi.
Kuruluşun Çarşamba günü Berlin’de yaptığı açıklamasında, Musk’ın AfD’yi güçlendirmeyi hedeflediği ve bunun için X’in kaynaklarını kullandığına dikkat çekildi. Sohbetin Musk’ın pozisyonu nedeniyle “muhtemelen çok daha yaygın biçimde izleneceğine” işaret edilen kuruluşun açıklamada, “Burada siyasi reklamdan bahsetmemiz mümkün. Zira X, bu cins bir erişim alanını olağanda çok fazla paraya satıyor” denildi.
LobbyControl’den Aurel Eschmann, “Elon Musk’ın ABD ve Almanya seçim sürecine küstah müdahaleleri, Almanya ve Avrupa için bir ‘uyan çağrısı’ niteliğindedir” dedi.

Dünyanın en güçlü şahsı Elon Musk’ın Donald Trump’a verdiği dayanağın karşılığı, üst seviye siyasi bir vazife olduFotoğraf: Alex Brandon/AP Photo/picture alliance
Anket: Musk AfD’yi güçlendirdi
Almanya’da yapılan şimdiki bir anket, Almanların büyük çoğunluğunun Musk’ın Almanya’nın içişlerine karışmasının AfD’yi güçlendirdiğini düşündüğünü de ortaya koydu.
Alman haber ajansı dpa’nın kamuoyu araştırma kuruluşu YouGov’a yaptırdığı ankette, 3 ila 6 Ocak ortasında 18 yaş üzerinde 2 bin 246 bireye fikirleri soruldu.
Ankete katılan Almanların yüzde 59’u Musk’ın verdiği takviyenin AfD’nin elini güçlendirdiği görüşünü beyan etti. Ankete katılanların sırf yüzde 4’lük kısmı Musk’ın benimsediği halla AfD’ye ziyan verdiğini düşünüyor. Yüzde 24’lük kesim ise Musk’ın kelamlarının bir tesirinin olmadığı görüşünde. Yüzde 13’lük kesim de soruya “Bilmiyorum” cevabını verdi.
Öte yandan ankete katılanların çoğunluğu, Musk’ın Federal Alman Meclisi (Bundestag) seçim kampanya süreci üzerinde büyük bir tesiri olmadığı görüşünü bildirdi. Ankete katılanların yüzde 50’si küçük bir tesirden kelam ederken yüzde 13’lük kesim ise Musk’ın hiçbir tesiri olmadığını lisana getirdi. Ankete katılanların yüzde 27’si de Musk’ın tesirinin büyük yahut çok büyük olduğu görüşünü lisana getirdi.

Elon Musk ve Olaf Scholz, Tesla’nın Berlin yakınlarındaki Grünheide’deki fabrikasının açılışını Mart 2022’de birlikte yapmıştıFotoğraf: Patrick Pleul/dpa/picture alliance
Sosyal medyaya regülasyon talebi
Anket ayrıyeten Almanların yaklaşık üçte birinin yabancı ülkelerden gelen tesirleri engellemek emeliyle toplumsal medyanın daha fazla denetlenmesi gerektiğini düşündüğünü gösterdi. Ankete katılanların yüzde 63’ü toplumsal medyaya ait daha fazla yasal düzenleme yapılmasını kısmen destekleyeceğini beyan etti. Ankete katılan AfD destekçilerinin yüzde 58’i ise bu türlü bir adıma karşı olacaklarını söyledi.
Avrupa Birliği’nden (AB) de Musk’ın haline ait bir açıklama geldi. Son yıllarda yurt dışı kaynaklı güçlerin AB içerisindeki seçimleri etkileme kabiliyeti ve teknoloji şirketlerinin sahip olduğu gücü frenlemek maksadıyla çeşitli adımlar atan AB, Trump’ın misyonu devralmasına iki haftadan az müddet kala Musk ile direkt çatışmama yolunu tercih ediyor.
AB Komitesi’nin Dijital Hususlardan Sorumlu Sözcüsü Thomas Regnier, Musk’ın “AB hakkındaki siyasi görüşlerini hem çevrim içi hem de çevrim dışı tabir edebileceğini” kaydetti. Musk’ın Weidel ile yapacağı sohbetin AB’nin toplumsal medya kurallarının çerçevesini çizen Dijital Hizmetler Maddesi’nin (DSA) ihlali niteliğinde olmadığını kaydeden Regnier, “DSA’daki hiçbir unsur, bu türlü bir canlı yayını yasaklamıyor” dedi.
Sosyal medya platformu X’in yanı sıra elektrikli araç üreticisi Tesla ve uzay nakliyatı şirketi SpaceX’in de sahibi ve CEO’su olan Musk, dünyanın en varlıklı şahsı pozisyonunda.
Erken seçimlerin yapılacağı 23 Şubat’a kısa mühlet kala AfD, çeşitli anketlere nazaran, Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ve CDU’nun sadece Bavyera’da faaliyet gösteren kardeş partisi Hristiyan Toplumsal Birlik’in (CSU) akabinde ikinci sırada. Fakat öteki tüm partiler şu ana kadar AfD ile iş birliği yapmayacaklarını beyan ettiklerinden dolayı AfD’nin hükümette yer almasına imkansız gözüyle bakılıyor.
DW, dpa, AFP / BÜ, HS
DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?