Almanya’da Başbakan krizi: Scholz’a veda, Merz’e ret
Almanya’da 23 Şubat’ta yapılan erken seçimlerden birinci güç olarak çıkan CDU/CSUpartileri ile koalisyonu kurdukları SPD’nin ortak başbakan adayı ve CDU Genel Başkanı Friedrich Merz bugün mecliste yapılan birinci cins oylamada gerekli çoğunluğu sağlayamayarak başbakan seçilemedi. Bu Almanya tarihinde bir birinci.
Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ile kardeş partisi Hristiyan Toplumsal Birlik (CSU) ve Toplumsal Demokrat Parti’den (SPD) oluşan koalisyonun mecliste 328 sandalyesi bulunuyor. Başbakan seçimi için de meclis çoğunluğu olan 316 oy gerekli. Fakat koalisyon sözleşmesinidün imzalayan ortakların adayı Merz bâtın yapılan oylamada yalnızca 310 oy alabildi. Böylelikle Başbakanlık oylamasının birinci tipini kaybetti.
Başbakanın seçilememesi nedeniyle öğlenden sonrna planlanan bakanların yemin merasimi ile hükümet dönem teslimi de gerçekleşemeyecek.
Ülkeyi yaklaşık 4 yıldır yöneten üçlü koalisyonun Başbakanı Olaf Scholz’a dün klâsik bir askeri merasimle veda edilmişti. Yeni başbakan ise vazifeye başlayamadı. Pekala dünyanın en büyük ekonomilerinden olan, Avrupa Birrliği’nin motor ülkesi Almanya’yı şu an kim yönetiyor?
Dağılan üçlü koalisyonun Toplumsal Demokrat Başbakanı Olaf Scholz, dün vazifesine askeri merasimle veda ettiyse de yeni başbakan seçilene kadar misyona süreksiz olarak devam edecek. Fotoğraf: Michael Kappeler/dpa/picture alliance
Scholz süreksiz olarak Başbakanlığı yürütecek
Başbakan seçilemeyen Merz’in başarısızlığının akabinde dağılan hükümetin Başbakanı Scholz, dünkü veda merasimine karşın vazifeye devam edecek. Gerçekten Almanya Anayasa’nın 69’uncu hususuna nazaran, başbakanın “halefi atanana kadar” misyonuna devam etmesi gerekiyor. Buna nazaran mevcut kabine de yenisi yemin edip vazifeye başlayana kadar süreksiz olarak vazifesine devam etmek zorunda.
Bundan sonra süreç nasıl ilerleyecek?
Almanya Anayasası, bir adayın başbakan seçiminin birinci cinsinde başarısız olması halinde 63’üncü husus uyarıncı şunları öngörüyor: “Önerilen aday seçilmezse, Almanya Federal Meclisi, birinci seçim tipinden sonraki 14 gün zarfında üyelerinin yarısından ziyadesiyle bir federal başbakan seçebilir”. Yani iki hafta içinde yapılacak ikinci çeşit oylamada da başbakan seçimi için 316 oy ile mutlak çoğunluğun sağlanması gerekiyor.
Meclisteki demokratik partiler çok sağcı AfD tehlikesinin farkında ve basbakan seçimi krizinin aşılması için çabalıyor. Yeşiller krizin aşılmasına takviye için toplanırken, muhalefet geleneği gereği Merz’i seçmeyeceğini, koalisyonun başbakan çoğunluğunu kendisinin sağlaması gerektiğini hatırlatıyor. Fotoğraf: Michael Kappeler/dpa/picture alliance
Yeni koalisyonun Başbakan adayı Merz’in ülke tarihine geçen hezimetinin akabinde yeni koalisyonun ortakları toplanarak müzakerelere başladı. Koalisyon mensubu 328 vekilden kimlerin Merz’i desteklemediği incelenirken, bir sonraki çeşitte mutlak çoğunluğun sağlanması için ağır görüşmeler de yürütülüyor. Şayet görüşmeler sonrası Merz’in yapılacak ikinci tıpta mutlak çoğunluğu sağlamasına kesin gözüyle bakılırsa iki haftayı beklemeden, erken bir tarihte de aday olması ve seçimin yapılması mümkün. Anayasa bu iki hafta içinde farklı adaylarla çok sayıda oylama yapılmasını da mümkün kılıyor.
Daha sonraki tıpta mutlak çoğunluk yerine kolay çoğunluk yeterli
Ancak iki haftalık müddet zarfında yapılan oylama yahut oylamalarda da meclisin mutlak çoğunluğu olan 316 sağlanamazsa daha sonra başbakan seçimi için yalnızca kolay çoğunluk kâfi oluyor. Anayasa’da bu durum şöyle düzenleniyor: “Söz konusu müddet içinde (14 gün) başarılı bir seçim gerçekleşmezse, en çok oyu alanın seçildiği yeni bir seçim tipi derhal yapılır”. Yani bir bekleme mühleti koşul koşulmuyor.
Başbakan seçilen kişinin de Cumhurbaşkanı tarafından yedi gün içinde atanması gerekiyor. Teorik olarak yalnızca kolay çoğunlukla yapılan bir başbakan seçimi sonrası Cumhurbaşkanı alternatif olarak yedi gün içinde Almanya Federal Meclisi’ni feshedip yeni bir seçim davetine da hükmedebilir.
dpa/ETO/TY
DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?
