Almanya’da 3 yılda vatandaşlık hakkı kalkıyor
Almanya’da koalisyon kontratı üzerinde uzlaşan Hristiyan Demokrat Birlik (CDU), onun sırf Bavyera’da faaliyet gösteren kardeş partisi Hristiyan Toplumsal Birlik (CSU) ve Sosyal Demokrat Parti (SPD), vatandaşlık yasası üzerinde kimi değişikliklere gitme konusunda mutabık kaldı.
“Turbo vatandaşlık” devri sona erdi
Koalisyon hükümeti kurmaya hazırlanan Hristiyan Birlik (CDU/CSU) ve SPD, kamuoyunda “turbo vatandaşlık” olarak bilinen uygulamayı kaldırma kararı aldı. Buna nazaran vatandaşlık yasasında, Almanya’ya “iyi entegre olduğunu” kanıtlayabilen bir göçmenin Alman vatandaşlığını üç yılda almasına imkan tanıyan hususların değiştirilmesi öngörülüyor.
2024 yılının Haziran ayında yürürlüğe giren uygulama, yeni hükümette küçük koalisyon ortağı olacak olan SPD’nin liderliğindeki SPD-Yeşiller-Hür Demokrat Parti (FDP) hükümeti tarafından hayata geçirilmişti.
Üç yılın akabinde vatandaşlığa başvuranların, C1 düzeyinde Almanca bilgisinin yanı sıra Alman toplumuna entegre olunduğunu ispatlar nitelikte olan toplumsal sorumluluk projelerinde istekli çalışmış olma yahut iş yahut eğitim alanında üstün muvaffakiyet üzere ön şartları sağlaması gerekiyordu.
Söz konusu “hızlandırılmış vatandaşlık” yolu, ilgili yasal düzenlemenin yürürlüğe girmesinden beri muhafazakâr CDU/CSU’nun ağır tenkitlerinin amacındaydı. Hristiyan Birlik partileri, kelam konusu vatandaşlık opsiyonunu “turbo vatandaşlık” olarak nitelendirmiş ve üç yıllık müddetin Alman vatandaşlığını hak etmek için çok kısa olduğunu savunmuştu. Böylece seçimi kazanan CDU/CSU, SPD’ye kendi çıkardığı maddeden geri adım attırmış oldu.
Almanya’nın bir sonraki başbakanı, sert bir göç siyasetini savunan Friedrich Merz (soldan ikinci) olacakFotoğraf: Michael Kappeler/dpa/picture alliance
Beş yılda vatandaşlık yolu açık
Öte yandan SPD, Yeşiller ve FDP koalisyonunun gerçekleştirdiği vatandaşlık ıslahatı kapsamında, Alman vatandaşlığını alabilmek için gereken ikamet mühleti sekiz yıldan beş yıla indirilmişti. Koalisyon hükümeti kurmaya hazırlanan partiler, bu uygulamayı sürdürmekte mutabık kaldı. Buna nazaran, Almanya’da kesintisiz olarak beş yıl ikamet eden ve B1 düzeyinde Almanca bilgisine sahip olan göçmenler, vatandaşlık müracaatında bulunabilecek.
Çifte vatandaşlık kalıcı
Koalisyon kontratına nazaran göçmen kökenliler için bir uygun haber daha var: Vatandaşlık ıslahatının getirdiği ikili vatandaşlık hakkı, yeni koalisyon hükümeti tarafından korunacak. Her ne kadar Almanya’nın müstakbel başbakanı Friedrich Merz’in başını çektiği muhafazakârlar ikili vatandaşlık hakkına karşı çıksa da, SPD koalisyon müzakereleri sürecinde bu bahiste kelamını geçirmişe benziyor.
Geçmişte Almanya, Avrupa Birliği (AB) üyesi olmayan ülkelerden gelip vatandaşlığa geçmek isteyenlerin, ikili vatandaş olmalarına müsaade vermiyordu. Fakat kelam konusu vatandaşlık ıslahatının akabinde Alman vatandaşlığına yapılan müracaatlarda önemli bir artış yaşandı. Almanya’daki Türkiye kökenliler de bu haktan yararlanan göçmen kökenli toplulukların başında geldi.
Vatandaşlıktan çıkarma kelam konusu değil
Öte yandan yeni koalisyon, ikili vatandaş olan bireylerin Alman vatandaşlığının geri alınmasını öngören planlardan da vazgeçti.
Daha evvel, terör sempatizanı yahut Yahudi düşmanı olan yahut “özgür ve demokratik temel tertibi ortadan kaldırma davetinde bulunan” şahıslardan vatandaşlığın geri alınıp alınamayacağına yönelik görüşmeler yürütüldüğü basına yansımıştı.
CDU/CSU’nun bu teklifine eleştirel yaklaşan SPD, böylesine bir uygulamanın, ikili vatandaşlar için Alman pasaportunu “daha az değerli” hâle getireceğini savunmuştu. Göçmen dernekleri de kelam konusu teklife sert reaksiyon göstermişti.
Yeni koalisyon muahedesinde ise bu tıp telaffuz ve aksiyonlarda bulunan bireylerin hudut dışı edilmesi için hayata geçirilebilecek yasal değişikliklerin inceleneceği belirtiliyor. Lakin bu uygulama, yalnızca vatandaş olmayan bireyler için geçerli olacak.
