AfD’ye milyonluk bağışlar nereden geliyor?

Almanya’da 23 Şubat Pazar günü Federal Meclis seçimleri düzenlenecek. Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’den (FDP) oluşan üçlü koalisyonun dağılması sonrası yapılan bu erken genel seçimin favorisi, ana muhalefetteki Hristiyan Birlik (CDU ve CSU) bloku. Yapılan son anketlerde yüzde 30 bandında seyreden Hristiyan Birlik’i giderek güçlenen çok sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisi izliyor.

İlk sefer 2017’deki genel seçimlerde Federal Meclis’e giren AfD, son kamuoyu yoklamalarına nazaran önümüzdeki Pazar günü oylarını katlayarak yüzde 20-21 bandına ulaşıp sandıktan ikinci güç olarak çıkacak. Almanya’da siyaset hayatına 2013 yılında giren AfD, vakitle yakaladığı yükseliş trendinde evvel eyalet parlamentolarına girmeyi başarmış, akabinde ülke genelinde tesirini artırmıştı.

Özellikle ülkenin doğu eyaletlerinde çok güçlü olan AfD son vakitlerde ise aldığı yüksek ölçüdeki bağışlarla gündeme geliyor. Partiye yapılan bağışlardan birisi de Avusturya’daki bir soruşturmaya bahis oldu.

Alman haber portalı Der Spiegel ile Avusturya’dan Der Standard gazetesine nazaran, AfD 1 Şubat’ta 2 milyon 349 bin 906 euro 62 cent bedelinde bir afiş kampanyası takviyesi aldı, fakat bağışta bulunduğu beyan edilen kişi bağışı yapan gerçek kişi değil. Ve bu, Alman maddelerine nazaran bu bir hata.

Büyük bağış 1 Şubat’ta yapıldı

Basına yansıyan bilgilere nazaran AfD, ay başında Federal Meclis Yönetimi’ne yaklaşan erken seçimler için 1 Şubat’ta partiye bir bağışçının 2 milyon 349 bin 906 euro 62 cent kıymetinde afiş kampanyası takviyesi yaptığını bildirdi ve bağışçının da Avusturya’dan Gerhard Dingler olduğunu beyan etti.

Ancak Avusturya güvenlik ünitelerinin yürüttüğü soruşturmada gerçek bağışçının AfD’nin beyan ettiği Gerhard Dingler olmadığı ve bu kişinin yalnızca aracılık rolü üstlendiğine ait ipuçları tespit edildi. Habere nazaran, yüksek ölçüdeki bu bağışın ardında Almanya’dan bir emlak milyarderinin olduğu kestirim ediliyor.

Habere nazaran çok sağcı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) eski üyesi de olan Dingler bağışı yapmadan kısa mühlet evvel Almanya’dan bir emlak milyarderinden 2,6 milyon euro hibe aldı. Dingler, bankasına bu paranın Alman emlak milyarderi Henning Conle’den ikram olduğunu bir doküman ile beyan etti. Bankanın kelam konusu paranın neye kullanılacağı sorusuna ise Dingler’in “bir emlak projesine yatırım amaçlı” yanıtını verdiği belirtiliyor.

Ancak kısa müddet sonra Dingler, ikram olduğunu söylediği 2,6 milyon eurodan 2 milyon 349 bin 906 euro 62 centi, tanıtım ve sokak afişleri alanında faaliyet yürüten Kölnlü ASS Reklam Limited Şirketi’ne havale etti. Birebir günlerde de çok sağcı AfD, Federal Meclis Yönetimi’ne Avusturya ikametli Gerhard Dingler’den 2 milyon 349 bin 906 euro 62 centlik afiş kampanyası takviyesi aldığını iletti.

Almanya’da bağışlarda şeffaflık zorunluluğu

Almanya Siyasi Partiler Kanunu’na nazaran 35 bin ve üzerindeki bağışlar “yüksek bağış” kategorisine giriyor ve bu bağışların en kısa müddette Federal Meclis Başkanlığına bağışçının bilgileriyle birlikte iletilmesi gerekiyor. Ardından de Meclis Başkanlığı, bağış yapılan partiyi, ölçüsünü, bağışçının isim ve adres bilgilerini Federal Meclis sayfasından duyuruyor.

Siyasi Partiler Kanunu, partilere 500 euro ve üzeri bağışlarda da kaynağının açık ve net olması koşulunu koşuyor. Düzenlemeye nazaran, kimliği saptanamayan bireylerden yahut kimliği bilinmeyen üçüncü şahısların ortacılar üzerinden yaptığı 500 euro ve üzeri bağışların kabul edilmesi yasak. Saptanması halinde partiye, alınan bağışın üç katı kadar ceza kesiliyor.

AfD’ye yapılan afiş kampanyası bağışının yaklaşık 2,35 milyon euro olduğu gözönünde bulundurulduğunda partiye kesilmesi olası ceza 7 milyon 50 bin euro olarak varsayım ediliyor.

AfD’ye bu kadar büyük bağış yapan kişi kim?

Son yılların en büyük kazananı konumundaki aşırı sağcı parti AfD’ye bu kadar büyük bağış yapan kişinin milyarder Hening Conle olduğu üzerinde duruluyor. Lakin açık kaynaklarda bu kişi hakkında pek bilgi bulunmuyor. Zürih ve Londra’da ikamet ettiği öğrenilen emlak milyarderinin Lichtenstein’da da ticari sicilde bir holding kaydı bulunduğu dikkat çekiyor.

Conle’nin ismi daha evvel de AfD’ye yasa dışı bağış yaptığı argümanları ile anılmıştı.

AfD’nin Federal Meclis’e birinci kez girdiği 2017 seçimlerinde de partinin başbakan adayı Alice Weidel için 132 bin euroluk bağış yapıldığı ve incelemeler dikkat çekmemesi için paranın küçük meblağlara bölünerek partiye aktarıldığını ortaya koymuştu. Federal Meclis Yönetimi’nin şüphelenerek olayı incelemesi üzerine AfD, Almanya, Belçika ve Almanya’da ikamet ettiğini belirttiği 14 kişinin isimlerinin yer aldığı bir bağışçı listesi iletmişti.

Ancak Baden-Württemberg Eyalet Emniyet Teşkilatı ile sorumlu savcılığın mevzuya ait soruşturmasında da bağışların ardındaki ismin tekrar emlak milyarderi Henning Conle olduğu tespit edilmişti. Bağışçının kimliğinin gizlenmesi nedeniyle de AfD’ye bağışın üç katına tekabül eden 396 bin 17 cent para cezası kesilmişti.

AfD’ye gayrimenkul mirası

AfD geçen yıllarda da özel şahıs ve şirketlerden para ve hizmet bağışı aldı. Bunun yanı sıra varlıklı şahıslar çok sağcı partiye milyonlarca euroluk emlak ve gayrimenkulü de miras bıraktı. Partinin bu yılın başından 15 Şubat’a kadar, yani birinci 1,5 ayda büyük meblağlar halinde olmak üzere toplamda 4 milyon 848 bin 906 euro 62 cent bağış aldığı görülüyor.

Aynı vakit diliminde Federal Meclis’te yer alan başka siyasi partilerin aldıkları bağışlara bakılacak olursa; Hristiyan Demokrat Birlik’in (CDU) 4 milyon 65 bin, kardeş partisi Hristiyan Toplumsal Birlik’in (CSU) 972 bin, Toplumsal Demokrat Parti’nin (SPD) 2 milyon 340 bin, Yeşiller’in 885 bin, Hür Demokrat Parti’nin (FDP) 2 milyon 706 bin ve Sol Parti’nin de 300 bin euro aldığı dikkat çekiyor.

Almanya Siyasi Partiler Kanunu, siyasi oluşumların bağış almasını yasaklamıyor ve bir üst hudut da koşul koşmuyor. Lakin bağışların şeffaf ve kaynağı açık biçimde yapılmasını, büyük bağış kategorisindeki hibelerin de kamuoyuna tekrar bu formda ilanını öngörüyor. Son yıllarda seçimlere yurt dışından etki teşebbüsleri olması nedeniyle bağışların kaynağına bilhassa bakılıyor.

Bağışlara üst hudut talebi

Partilere yapılan bağışların yakın takipçilerinden sivil toplum kuruluşu LobbyControl ise Almanya’daki Siyasi Partiler Kanunu’nu eleştiriyor ve bağışta bir üst hudut konmasını talep ediyor. Avrupa Birliği üyesi 19 ülkenin bu türlü bir üst hududu bulunduğunu hatırlatan kuruluş, Almanya’da olmaması nedeniyle en çok bağışın burada yapıldığını belirtiyor.

LobbyControl’ün “Follow the Money” isimli sivil toplum kuruluşu ve Alman kamu yayıncılarıyla işbirliği halinde yürüttüğü milletlerarası bir araştırmada 22 ülke büyüteç altına alındı. Buna nazaran, 2019-2022 yıllarında Almanya Federal Meclis’inde bulunan altı partinin aldığı toplam para ve hizmet bağışı 633 milyon euro oldu. Öbür incelenen ülkelerde siyasi partilere yapılan bağışların total ölçüsü ise birebir vakit diliminde 937 milyon euroydu.

LobbyControl, siyasi partilere bağışta hudut olmaması nedeniyle paranın giderek bir güç faktörüne dönüştüğünü vurguluyor ve kişi, şirket yahut derneklerden yapılacak siyasi parti bağış ölçüsünü yahut sponsorluk hizmetini azamî 50 bin euro ile hudutlu tutulmasını talep ediyor.

DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?

AfD’ye milyonluk bağışlar nereden geliyor?

Benzer İçerikler