2024 kayda geçen en sıcak yıl oldu
Avrupa Birliğine bağlı Copernicus İklim Değişikliği Servisi 2024’ün şimdiye kadar kayıtlara geçen en sıcak yıl olduğunu bildirdi.
Kurumun çalışmasına nazaran geçen yıl sıcaklıklar, sanayi öncesi (1850-1900 yılları) periyoda kıyasla 1,6 derece daha yüksek ölçüldü. Kaydedilen bir evvelki en sıcak yıl 2023 olmuştu.
Paris’te 2015 yılında yapılan iklim konferansına katılan 196 dünya lideri küresel ısınmayı 1,5 derecenin altında tutmaya çabalamak ve 2 dereceyi aşmasını önlemekte uzlaşmışlardı.
İklim Değişikliği Servisi Müdür Yardımcısı Samantha Burgess DW’ye yaptığı açıklamada, dünyanın artık 1,5 derece hududunda olduğunu söyledi.
Burgess son iki yılın ortalamasının bu eşiği aştığını lakin tekrar de bunun Paris Muahedesi’nin ihlal edildiği manasına gelmediğini kaydetti.
Paris’teki amacın birkaç yılın değil onlarca yılın ortalamasına odaklandığını belirten Burgess, “Ancak (geçen iki yılın ölçümleri) gittiğimiz istikameti gösteriyor” ikazında bulundu.
Copernicus uzmanı Burgess, “Atmosfer ne kadar ısınırsa tehlikeli hava olaylarının yaşanma sıklığı da o kadar artıyor ve bu hem insanları hem de ekosistemi hakikaten etkiliyor” dedi.
Artan sıcaklığın etkileri
Küresel sıcaklıklardaki artış şimdiden yıkıcı sonuçlar yaratıyor.
Brezilya’nın Pantanal bölgesinde 2024’te yıkıcı orman yangınları yaşandı; Sudan, Birleşik Arap Emirlikleri ve İspanya sellere maruz kaldı. Avrupa ve Batı Afrika’da sıcak hava dalgaları yaşanırken ABD ve Filipinleri tropik fırtınalar vurdu.
Aşırı iklim olayları ile iklim değişikliği ortasındaki bağlantıyı araştıran World Weather Attribution isimli tertipte misyonlu bilim insanları, geçen yıl yaşanan 26 olayın artan sıcaklıkların tesiriyle olağanda olabileceğinden daha ağır gerçekleştiğini tespit etti.
Bilim insanları, fosil yakıt kullanımının global ısınmaya katkı yaptığını lakin son iki yıldaki sıcaklık artışında El Nino üzere doğal olayların da tesirinin olduğunu belirtiyor.
Sudan 2024’te çok iklim olaylarından etkilenen ülkelerden olduFotoğraf: Sudan’s Transitional Sovereign Council/Xinhua/picture alliance
Okyanuslar ısınıyor
Her iki ila yedi yılda bir tekrarlayan El Nino, Pasifik Okyanusu’nun orta ve doğu kısımlarının ısınmasına, su yüzeyinde sıcaklıkların 1991-2020 ortalamasının 0,51 derece üzerine çıkmasına yol açıyor.
Bilim insanları su yüzeyindeki sıcaklık artışından bilhassa kaygı ediyor.
Union of Concerned Scientists isimli bilim insanları topluluğundan Brenda Ekwurzel, “(Okyanuslar) Geçen 50 ila 70 yılda bizim için tampon bölge misyonu gördüler lakin artık bu kapasitesini kaybediyor ve bunu karada çok hava olayları biçiminde hissediyoruz” diyor.
El Nino tesiri 2024 ile sona ermiş olsa da Burgess’a nazaran okyanus evvelki döngülere kıyasla daha fazla ısı tuttu bu da yüzey sıcaklığının gelecek yıllarda hâlâ yüksek kalmaya devam edeceği manasına geliyor.
Sıcaklık artışını sınırlama çabaları
Küresel sıcaklık artışının neden olduğu aksiliklere karşın atmosfere salınan sera gazı ölçüsü büyümeye devam ediyor.
Copernicus atmosferde karbondioksit artış suratının 2024’te evvelki yıllardan daha fazla olduğunu bildirdi. Atmosferde 300 ila 1000 yıl kalabilen karbondioksit global ısınma ile en çok ilişkilendirilen gaz çeşidi.
Greenpeace’in önde gelen aktivistlerinden John Noel 2024’ün, fosil yakıt şirketleri ile siyasetçilerin iklim amaçlarına yönelik kasıtlı engellemeleri yüzünden en sıcak yıl olduğunu öne sürdü.
Noel, “Şirketlerin, fosil yakıt sanayisinin büyümeye devam edebileceği formundaki yanılgısını ortadan kaldırmalıyız. Gelecek için muhtaçlık duyulan sıfır emisyonlu altyapıyı inşa etme fırsatını kaçırmamalıyız” dedi.
DW’ye verdiği demeçte Samantha Burgess de acil bir hareket planı olmadan sıcaklıkları orta vadede 1,5 derecenin altında tutma gayesine ulaşılamayacağını söyledi.
Burgess, “(İklim değişikliği) Gelecekte yüzleşmek zorunda kalacağımız yahut bizden sonraki kuşakların sorunu olacak bir şey değil. Bu artık konuşmamız gereken ve kim için oy kullandığımızı buna nazaran belirlememiz gereken bir sorun” dedi.
DW Türkçe’ye manisiz nasıl erişirim?
