10 Ocak’ta basın meslek örgütlerinden dayanışma çağrısı

Türkiye’de gazeteciler sansür ve baskılardan çalışma şartlarına kadar uzanan çeşitli sıkıntılarla karşı karşıya olduklarını belirterek, tabir özgürlüğüne ve özlük haklarına yönelik tehditlerin lakin dayanışma ile aşılabileceğini vurguladı.

10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü nedeniyle ortak bir açıklamaya imza atan 14 basın meslek örgütü karşı karşıya olunan sıkıntıları aktararak taleplerini sıraladı.

Türkiye’de 4 Ocak 1961’de kabul edilen ve basın çalışanlarına birtakım haklar ve yasal teminat sağlayan 212 sayılı Fikir Emekçileri Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 10 Ocak günü 1962’den beri kutlanıyor. 10 Ocak, 212 sayılı yasa ile kendilerine yüklenen sorumlulukları kabul etmek istemeyen periyodun medya işverenlerine karşı gazetecilerin gayreti ve dayanışmasının da değerli bir dönüm noktası.

Ankara’da yapılan açıklamaya Avrupa Gazeteciler Birliği, Basın Kurulu, Çağdaş Gazeteciler Derneği, Diplomasi Muhabirleri Derneği, Disk Basın-İş, Dicle Fırat Gazeteciler Derneği, Ekonomi Muhabirleri Derneği, Gazeteciler Cemiyeti, Güneydoğu Gazeteciler Cemiyeti, Haber-Sen, İzmir Gazeteciler Cemiyeti, Parlamento Muhabirleri Derneği, Türkiye Foto Muhabirleri Derneği ve Türkiye Gazeteciler Sendikası yönetici ve temsilcileri katıldı.

Farklı meslek örgütlerinin bir ortaya gelmesiyle hazırlanan ve daha evvel açıklanan “Gazetecilik Hak ve Özgürlükler Deklarasyonu”na atıfta bulunan meslek örgütleri, “Bu deklarasyonla lisana getirdiğimiz taleplerimiz nettir. Sendikasız, garantisiz bir biçimde; yoksulluk hatta açlık hududunun da altında fiyatlara ve çalışma saatleri belgisiz halde çalışan yüzlerce gazeteci için bugün yeni bir 10 Ocak olmalıdır” daveti yaptı.

Açıklamada anayasanın “Basın hürdür, sansür edilemez” kararının kâğıt üzerinde kaldığı da belirtilerek, “Sansür tehdidi artık olağanlaşmış, otosansür üzere çok daha ağır süreçler mesleğimizi tehdit eder hale gelmiştir. Bu yetmezmiş üzere onlarca mahallî gazete kapanmış, ulusal ölçekte yayın yapan haber siteleri, gazeteler ve televizyonlar birer birer küçülme yoluna gitmiştir” denildi.

Gazetecilerin talepleri ne?

Türkiye’de yıllardır gazetecilerin haklarını gerileten düzenlemeler yapıldığını, medyanın tam manasıyla denetim altına alınarak bağımsız gazetecilik yapılmasının önüne mahzurlar konduğunu, teminatsız ve işverenin iki dudağı ortasında çalışan gazetecilerin gözaltılar, tutuklamalar ve mesken mahpusları üzere engellemelerle karşı karşıya olduğunu kaydeden örgütlerin talepleri şöyle:

– Çalışma şartlarımız teminata alınmalıdır, işsizlik baskısı sona ermelidir.

– Yıpranma hakkımız yine düzenlenmelidir.

– Mesleksel münasebetle haklı fesih hakkımız uygulanmalı, istifa haline kıdem tazminatımız garantiye alınmalıdır.

– Basın İş Kanunu’nun genel iş kanunu ile birleştirilmesi hazırlığından vazgeçilmelidir.

– Aylık fiyatımızın peşin ödenmesi sağlanmalı, yasal garanti sağlandığı takdirde haftalık çalışma mühleti 40 saat olmalıdır.

– Ödenmeyen fazla mesailerimize ek faiz kuralı uygulanabilir hale getirilmelidir.

– Bayan gazetecilerin çalıştırılması teşvik edilmeli, hamilelik ve doğum nedeniyle işten çıkarmalar yasaklanmalıdır. Doğum sonrası fiyatlı müsaade ve emzirme devri SGK prim takviyesi taleplerimiz yasal düzenlemeyle garanti altına alınmalıdır.

– Başta foto muhabirlerinin ekipman satın almalarında üç yıl müddetle vergi muafiyeti sağlanmalıdır.

– Hür ve dijital mecralarda yayın yapan gazetecilerin de sendikalı olabilmesi için yasal düzenleme yapılmalıdır.

-Serbest çalışan meslektaşlarımızın basın kartı alabilmesi ve basın kartına bağlanan özlük haklarından yararlanmaları sağlanmalıdır.

-Sendikal örgütlenmenin önündeki mahzur haline gelen işyeri/ işletme tartışmasının ortadan kaldırılması için birden fazla işyeri olan şirketler tek işletme olarak kabul edilmeli ve örgütlenme barajı yüzde 40 olarak uygulanmalıdır.