Almanya Türkiye’deki Rus dezenformasyon ağını ifşa etti

Almanya’nın, Rusya’nın Türkiye’de kayıtlı “RED” isimli medya platformu üzerinden yürüttüğü dezenformasyon faaliyetini deşifre ederek ifşa etmesi, geniş yankı buldu.

Alman hükümeti, Rusya’nın dezenformasyon kampanyaları yoluyla Almanya ve Avrupa’da toplumsal birliği amaç aldığına dikkat çekerken, RED’in kurucusu Hüseyin Hakikat ve Red/Afa Media adlı şirketinin Avrupa Birliği (AB) yaptırımları kapsamına alındığını, Türk makamlarıyla da bağlantıda olunduğunu duyurdu.

Dezenformasyon ağı nasıl deşifre edildi?

Türkiye’yi de yakından ilgilendiren bu son gelişmeler hakkında Alman Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Martin Giese, detaylı bilgiler paylaştı.

Giese, Türkiye’de şirket tarafından işletilen RED isimli platformun uzun müddettir Alman hükümeti tarafından izlendiğini söylerken, “Bu platform kendini bağımsız gazetecilerin devrimci platformu üzere gösteriyor. Lakin, Rus devlet medya kuruluşu ‘RT’ ile yakın bağları var” diye konuştu.

RED, Rusya ile irtibatını reddetse de Alman makamlarına nazaran bu medya platformu ile Rusya devlet televizyonu ortasında hem şahsî hem de ekonomik yakın bağlantılar mevcut.

Almanya, Rusya’nın Türkiye’de kayıtlı bir şirket üzerinden yürüttüğü dezenformasyon faaliyetlerini deşifre ettiğini duyurdu. Fotoğraf: Christian Ohde/picture alliance

Alman güvenlik kurumlarının kapsamlı tahlili yerinde ve başbakanlık, dışişleri, içişleri ve adalet bakanlıkları başta olmak üzere bir çok kurumun iştirakiyle ulusal seviyede yürütülen çalışmalar sonucunda RED üzerinden yürütülen dezenformasyonun kaynağına, yani “yazarın kimliğine” ulaştıklarını aktaran Giese, şu sözleri kullandı:

“Artık kesin olarak söyleyebiliriz ki RED, Rusya tarafından bilhassa bilgiyi manipüle etmek için kullanılıyor.”

Rusya’nın amacı ne?

Alman hükümetine nazaran Rusya RED üzerinden yürüttüğü dezenformasyon kampanyalarıyla eş vakitli olarak birden fazla sonuç elde etmeye çalışıyor. Dışişleri Sözcüsü Giese, bunları şu sözlerle sıralıyor:

“Bu cins kampanyaların gayesi açık: Rusya ‘RED’ üzere platformları, tartışmaları manipüle ederek ve yanlış bilgilerle yapay olarak bu tartışmaları körükleyerek, gerçeklere, basına ve demokratik yapılara inancı baltalayarak, devlet kurumlarını itibarsızlaştırarak ya da onları harekete geçmekten aciz göstererek, Almanya ve Avrupa’daki toplumsal birliği zayıflatmak için kullanmaktadır.”

Türkiye’deki dezenformasyon ağına karşı hangi adımlar atıldı?

Alman hükümeti, Rusya’nın Türkiye üzerinden yürüttüğü dezenformasyon faaliyetlerini ifşa ederken tıpkı vakitte bunun sorumluları hakkında AB’de Mayıs ayında alınan yaptırım kararına dikkat çekti.

Rusya’nın dezenformasyon faaliyetlerine ait son bilgiler Alman Dışişleri Bakanlığı tarafından açıklandı. Fotoğraf: Daniel Kalker/picture alliance

Bu karar uyarında Red/Afa Media şirketi ve kurucusu Hüseyin Hakikat’ın AB’ye girişi yasaklandı ve varlıkları donduruldu. Yaptırımlar ayrıyeten bu medya platformuna hiçbir ekonomik kaynak sağlanmamasını da öngörüyor.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Giese, ayrıca elde ettikleri bulguları Almanya’nın milletlerarası ortaklarıyla da paylaştıklarını, dezenformasyona karşı harekete geçmekle yükümlü olan toplumsal medya platformlarıyla da bağlantı halinde olduklarını söyledi.

Bu ortada Giese’ye, şirketin Türkiye’de kayıtlı olması nedeniyle hususun Türk hükümeti ile ele alınıp alınmadığı, Türkiye’ye bu platforma karşı tedbir alınması talebinin iletilip iletilmediği soruldu.

Giese, bu bahislerde Türk makamlarıyla irtibat halinde olduklarını söylerken, Türkiye’nin tedbir alması talebine de AB’nin yaptırım kararına işaret ederek vurgu yaptı.

Alman hükümeti “kendimizi savunacağız” diyerek kimleri uyardı?

Bu arada Alman Dışişleri Bakanlığı Sözcü Giese, dezenformasyon faaliyetlerinde rolü olanlara genel bir ihtar da yaptı.

Sözlerine “Şunu burada çok net bir formda söylemek istiyorum” diyerek başlayan Giese, “Her kim, Rusya ya da öteki devletler ismine dezenformasyon yayar ve bilgi manipüle ederse, bunun sonuçları olacaktır” dedi.

​​Almanya, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i Avrupa’ya karşı hibrit savaş yürütmekle suçluyor. Fotoğraf: Olga Maltseva/AFP/Getty Images

Martin Giese, “Almanya nasıl ortaklarıyla birlikte Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşı ekonomik yollardan kolaylaştıranlara karşı harekete geçiyorsa, tıpkı biçimde dezenformasyonu sistematik olarak internet üzerinden yayanlara karşı da harekete geçiyoruz. Zira bu da güvenliğimizi tehdit ediyor ve kendimizi buna karşı savunacağız” diye konuştu.

RED hangi mevzularda manipülasyonla suçlanıyor?

Bir kaç aydır Alman makamları tarafından yakından izlenen RED platformunda son devirde bilhassa Ortadoğu’daki gelişmeler, Gazze’deki İsrail-Hamas savaşı ve Almanya’da düzenlenen protesto şovları ön plana çıkıyor.

Alman makamları, bu platformun Almanya’da bilhassa Gazze ihtilafına ait şovlarla ilgili olarak “çarpıtılmış bilgiler” yaydığına dikkat çekiyor.

Hamas sembollerinin kullanıldığı şovlardan canlı yayınlar yapıldığı, “herhangi bir desteği olmaksızın polis şiddetine ait suçlamalar yöneltildiği” belirtiliyor. Ve bu yanlış bilgilerin yer alan içeriklerin bilhassa Arapça konuşulan ülkelerde kitlesel bir boyutta yayıldığına dikkat çekiliyor.

AB yaptırımları kapsamına alınmasının münasebeti de bu platformun AB’nin istikrarını bozucak boyutta sistematik olarak tartışmalı siyasi mevzularda yanlış bilgi yayması.

RED ise bu suçlamaları reddediyor, kendisini savunma hakkı tanınmadan, rastgele bir mahkeme kararı olmadan yaptırımlar kapsamına alınmasına “basın özgürlüğüne baskı uygulandığını söyleyerek” reaksiyon gösteriyor.

Hükümete hangi sorular yöneltildi?

Bu ortada Alman hükümetinin, Rusya’nın RED üzerinden yürüttüğü dezenformasyon kampanyasının deşifre edildiğini duyurduğu basın toplantısında gazeteciler ile hükümet sözcüleri ortasında değişik diyaloglar da yaşandı.

Bir gazeteci, AB yaptırımları kapsamına alınan Alman vatandaşı Hüseyin Hakikat’ın eşinin 7 aylık gebe olduğuna, hamileliğinin riskli olduğuna, yaptırımlar nedeniyle artık sıhhat sigortasının geçerli olmayacağının kendisine bildirildiğine, ayrıyeten artık “ne Almanya dışına ne de bir diğer ülkeden AB’ye seyahat edemediğine” dikkat çekti, “Adalet Bakanlığı’na sormak isterim. Şimdiye kadar Alman vatandaşlarının ve gazetecilerin temel haklarına yönelik müdahalelerin lakin Federal Meclis’in kabul ettiği Alman kanunları temelinde gerçekleştirilebileceğini düşünüyordum. AB’nin bir Alman vatandaşının temel haklarına yaptırımlar yoluyla bu kadar ağır bir biçimde müdahale etmeye nitekim hakkı var mı?” sorusunu yöneltti.

Adalet Bakanlığı sözcüsü yerine soruyu Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Giese yanıtladı. Giese, “Elbette yasal yollar var. Rusya’nın tersine AB’de hukuk ve kanun geçerlidir. Alışılmış ki bu yasal karara karşı yasal yollara başvurulabilir” dedi.

RED’in bilhassa Berlin’de düzenlenen Filistin yanlısı şovlarla ilgili haberlere odaklandığı belirtiliyor. Fotoğraf: Michael Kuenne/PRESSCOV via ZUMA Press/picture alliance

Bunun üzerine gazeteciler, “Bütün hesapları dondurulursa avukatların parasını nasıl ödeyecek?” diye sordu.

Sözcü, “Bu yaptırımla irtibatlı türel sonuçlardan biri de malvarlığının dondurulmasıdır. Bu, aksiyonların bir sonucudur” cevabını vermekle yetindi.

Bu ortada bir diğer gazeteci de Alman hükümetine “Gayet natürel ki Almanya’da kamuoyunu, tartışmaları etkilemeye çalışan tek ülke Rusya değil” diyerek, geçen sene İsrail’in Chatbotlar aracılığıyla Gazze savaşına ait tartışmaları etkilemeye çalıştığına ait Alman televizyon kanalı ZDF’in hazırladığı haberi hatırlattı, “Hasmımız değil de dostumuz kelam konusu olduğunda da tedbirler alınıyor mu?” diye sordu.

Sözcü Giese, “Genel olarak konuşmak gerekirse, bilgi manipülasyonu yapmak, kamuoyunu Almanya’ya karşı düşmanca bir formda yönlendirmek, doğal olarak Almanya’daki güvenlik makamlarını harekete geçirir. Sorunuzla neyi ima ettiğinizi bilmiyorum… Lakin genel olarak Almanya’daki güvenlik makamları elbette burada kamuoyunu kimin etkilemeye çalıştığına bakıyor” cevabını verdi.

DW/ DA, JD