İsrail’e Gazze’de “ölüm tuzağı” tepkisi

Gazze’de İsrail’in insani yardımların denetimini eline alması sonrasında yardım kuyruklarında yaşanan sivil ölümlerin artmasına memleketler arası yardım kuruluşlarından reaksiyon geldi. Açlıkla gayret eden sivillerin yardım merkezlerine ulaşmak isterken hayatlarını kaybettiğini belirten kuruluşlar, yardımların dağıtılmasında yine Birleşmiş Milletler (BM) uyumuna geri dönülmesi davetinde bulundu.

Aralarında Oxfam, Milletlerarası Af Örgütü ve Hudut Tanımayan Hekimler’in da bulunduğu 170’ten fazla milletlerarası yardım kuruluşu, İsrail’in yardım dağıtım sisteminin siviller için bir “ölüm tuzağına” dönüştüğünü vurguladı.

Yapılan ortak açıklamada, Gazze’deki sivillerin “ya açlıktan ölmek ya da yiyecek bulmak için çıktıkları yolda vurulmak” üzere “imkânsız bir tercih yapmak zorunda kaldıkları” tabir edildi. Açıklamada, İsrail’in yardım dağıtım sistemine geçtiği son haftaların, Ekim 2023’ten bu yana bölgede en kanlı ve en şiddetli periyotlardan biri olduğu belirtildi.

İsrail makamlarının beş hafta evvel yardımları yalnızca dört dağıtım merkezine sınırlamasıyla, daha evvel yaklaşık 400 BM ve STK yardım noktasına erişimi olan 2 milyon Gazzeli, artık sırf askeri denetim bölgelerindeki hudutlu alanlara ulaşmak zorunda kalıyor. Bu durumu eleştiren Oxfam yetkilisi Bushra Khalidi, “Bu düzenek bir vefat tuzağıdır” sözlerini kullandı.

Gece vakti yardım kuyruğundan dönen FilistinlilerFotoğraf: Evad Baba/AFP/Getty Images

“Erken gelen ya da geç kalan vuruluyor”

Sınır Tanımayan Hekimler’in Gazze’deki acil durum koordinatörü Aitor Zabalgogeazkoa ise yardım dağıtımının ekseriyetle gece saatlerinde yapıldığını, insanların yalnızca, yol olduğu bile aşikâr olmayan makul rotalardan geçebildiğini, aksi halde kurşunlara gaye olduklarını söz etti. Zabalgogeazkoa, “Kapılar sırf on dakika açılıyor. Genç erkekler dışında kimse yardıma ulaşamıyor. Erken gelen ya da geç kalan vuruluyor. Bu bir insani yardım değil; siyasi motivasyonla halkı aşağılamaya yönelik bir operasyon” dedi.

Kuruluşların verdiği bilgilere nazaran, son dört haftada yardım almak ya da dağıtmak isteyen 500’den fazla Filistinli öldürüldü, yaklaşık 4 bin kişi de yaralandı. İsrail ordusunun yanı sıra İsrail takviyeli silahlı kümelerin da sivillere sistematik olarak ateş açtığı belirtildi.

Gazze’de tahrip edilen bir çadırın önünde bekleyen çocuk. Fotoğraf: Mahmoud Issa/REUTERS

Filistinli STK’lar ağı yöneticisi Amjad Shawa, “İnsanların öteki seçeneği yok. İsrail açlığı silah olarak kullanıyor, onlarca yıldır işleyen insani yardım sistemini taammüden yok ediyor” tenkidinde bulundu. Shawa ayrıyeten, yalnızca geçtiğimiz hafta dört yardım çalışanını kaybettiklerini, memleketler arası toplumun başından beri başarısız kaldığını vurgulayarak, “Bu savaşa artık son verilmeli” davetinde bulundu.

Yardım kuruluşları, tüm dünya devletlerini, İsrail’in yardım denetimine itiraz etmeye çağırdı. Açıklamada, milletlerarası hukukun, sivillerin zorla yerinden edilmesine, ayrım gözetmeyen hücumlara ve insani yardımların engellenmesine karşı devletlere sorumluluk yüklediği hatırlatıldı, Gazze ablukasının sona erdirilmesi ve BM uyumundaki yardım sistemine geri dönülmesi talep edildi.

Ayrıca 175 kuruluşun imzaladığı bildiride, devletlerden memleketler arası hukuku ihlal eden askeri yardımları finanse etmemeleri istendi.

Gazze’de yaşanan savaş 7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail’e düzenlediği akınla başladı. İsrail ile Hamas ortasında 19 Ocak’ta başlayan ateşkes süreci, yaklaşık iki ay sonra İsrail’in yine başlattığı bombardımanlarla sona erdi.

epd/TY,BK