Almanya Dışişleri Bakanı: İran üst düzey görüşmelere hazır

Almanya, İngiltere ve Fransa dışişleri bakanları Cuma günü öğlenden sonra Cenevre’de İranlı mevkidaşlarıyla bir ortaya geldi.

Toplantıya İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, Avrupa Birliği (AB) Dış Münasebetler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile beraberindeki heyetler katıldı.

Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul yaklaşık 4 saat süren görüşme sonrası yaptığı açıklamada, İran’ın üst seviye görüşmelere hazır olduğunu belirtti.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile “ciddi müzakereler” yapıldığını tabir eden Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, İran’ın tüm temel mevzular üzerinde görüşmeye devam etmeye hazır olduğunu belirtti.

Almanya açısından en kıymetli konunun İsrail’in güvenlik çıkarlarının korunması olduğunu vurgulayan Wadephul, ayrıyeten ABD’nin de müzakerelere dâhil edilmesi gerektiğinin altını çizdi.

Tahran’dan beklentiler ne?

Alman bakan görüşmelere başlannmadan önce yaptığı açıklamada ise, Tahran’ın görüşmelerde âlâ niyet sergilemesi ve nükleer silah geliştirmekten kaçınacağını inandırıcı ve şeffaf bir biçimde ortaya koyması halinde Cenevre’deki görüşmelerin İsrail ile İran ortasında tansiyonun azaltılmasına yardımcı olabileceğini kaydetti.

Johann WadephulFotoğraf: Katharina Kausche/dpa/picture alliance

“Bu da İran’ın nükleer silahlanmaya yol açabilecek her türlü nükleer husus zenginleştirmesinden vazgeçmeye önemli bir biçimde istekli olmasını gerektirir” diyen Wadephul, bir öteki ön şartın da “İran’ın tartışmalı balistik füze programıyla ilgili soru işaretlerinin giderilmesi gerekliliği” olduğunu söz etti.

Berlin’den İsrail’e güvence

Süreci ABD ile yakın uyum halinde yürüttüklerini söyleyen Alman bakan ayrıca İsrail’e de garanti niteliğinde bir bildiri verdi. Wadephul, “Top artık İran’ın alanında ve İsrail, İsrail devletinin güvenliğini ve varlığını her vakit gözetmek ve savunmak için Federal Almanya Cumhuriyeti’ne güvenebilir” dedi.

Johann Wadephul, “Diyalog her vakit silahlı çatışmaların tırmanmasından daha iyidir” tabirlerini kullanarak Cenevre’de yapılacak görüşmelerden memnuniyet duyduğunu ve ayrıyeten optimist olduğunu da kelamlarına ekledi.

ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail’in İran ataklarına dahil olma konusundaki kararını iki hafta içinde vereceğini duyurması, İran ile İsrail ortasındaki ihtilafın diplomatik yolla tahlile kavuşturulması umudunu beraberinde getirdi.

Cenevre’deki görüşmelere katılacak olan İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, “İki hafta içinde bir diplomatik tahlil için fırsat penceresi var” açıklamasını yaptı.

Macron’dan İsrail’e “sivil altyapıya taarruzları durdur” çağrısı

Bu ortada Cenevre görüşmeleri öncesinde bir açıklama da Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’dan geldi.

İsrail’in hava akınlarında çok sayıda İranlı sivil de hayatını kaybettiFotoğraf: Fatemeh Bahrami/Anadolu Agency/IMAGO

Macron, İran’ın nükleer programına ait görüşmelerin yine başlatılmasının ehemmiyetine vurgu yaparken İsrail’e İran’ın “sivil altyapısına yönelik ataklarını durdurma” davetinde bulundu.

Macron, İran’ın uranyum zenginleştirmeyi sıfıra indirmesi, balistik kapasitesinin sonlandırılması ve bölgeyi istikrarsızlaştıran tüm terörist kümelerin finansmanına son verilmesini içeren asıllı müzakerelere geri dönülmesine öncelik verilmesinin elzem olduğunu kaydetti.

Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Christophe Lemoine da İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasını Tedbire Muahedesi kapsamındaki yükümlülüklerine hürmet göstermesini sağlamanın tek yolunun diplomatik yol olduğunu söyledi.

Lemoine, Fransız radyosu Cnews’e verdiği demeçte “Askeri tahliller uzun vadeli tahliller değildir” dedi.

İran ne diyor?

İranlı diplomatlar Cenevre’den büyük beklentileri olmadığını söylüyor.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ise ülkesinin her vakit Avrupa ülkeleri ile diyaloglarının olduğunu söyledi, “Şimdi de söylecekleri bir şey varsa biz de dinleriz. Ulusumuzun haklarını korumaktan çekinmeyiz, kimseyle de görüşmekten kaçmıyoruz” diye konuştu.

İran Dışişleri Bakanı Abbas ArakçiFotoğraf: Vladimir Gerdo/TASS/dpa/picture alliance

Bununla birlikte İranlı bakan, “İsrail saldırganlığı son buluna kadar ABD ile müzakerelere yer olmadığını vurguladı, ABD’nin İsrail’in müttefiki olduğunu belirterek bu ülkeyle görüşmeleri prensip olarak reddettiklerini kaydetti.

Reuters,AFP,AP,dpa / DA,ET