ABD Başkanı Trump’tan bol kazançlı Suudi Arabistan çıkarması
ABD Başkanı Donald Trump, ziyaret gerçekleştirdiği Suudi Arabistan’dan ülkesine 600 milyar dolarlık yatırım taahhüdü aldı. Bu kapsamda iki ülke ortasında kıymeti yaklaşık 142 milyar doları bulan bir silah satış mutabakatının da imzalandığı ve bunun “tarihteki en büyük savunma mutabakatı olduğu” açıklandı.
Trump’ın Ortadoğu seyahatinin birinci durağı olan Suudi Arabistan’daki temasları dünyada geniş yankı buluyor.
Donald Trump, Suudi askeri yetkililere asker selamı verdi.Fotoğraf: Win McNamee/AFP/Getty Images
Air Force One uçağından yumruğu havada inen Trump, Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman tarafından karşılandı. Daha sonra Trump için Riyad’daki Yemame Sarayı’ndaki Kraliyet Divanı’nda resmi bir merasim düzenlendi.
Rekor kıran silah satış anlaşması
Trump, Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’dan ABD’ye 600 milyar dolarlık yatırım taahhüdü aldı.
İki ülke ortasında bu çerçevede yaklaşık 142 milyar dolarlık silah satış mutabakatının imzalanması Beyaz Saray tarafından “savunma ve güvenlik alanındaki stratejik iştirakin ileriye taşınmasının göstergesi olarak” nitelendirildi.
Donald Trump, ABD-Suudi Arabistan Yatırım Forumu’nda konuşma yaptı.Fotoğraf: Brian Snyder/REUTERS
Beyaz Saray, paylaştığı bilgi notunda iki ülke ortasındaki bu muahedenin “tarihteki en büyük savunma satış anlaşması” olduğuna işaret ederek “Bu savunma ve güvenlik ortaklığımızı güçlendirme kararlılığımızın altını çiziyor” sözlerine yer verdi. ABD savunma firmalarından Suudi Arabistan’a son teknoloji savaş ekipmanları ve hizmetlerin sağlanacağı vurgulanan bilgi notunda kategoriler şu halde sıralandı: Hava kuvvetlerinin geliştirilmesi ve uzay yetenekleri, hava ve füze savunması, deniz ve kıyı güvenliği, hudut güvenliği ve kara kuvvetlerinin modernizasyonu ve bilgi ve irtibat sistemlerinin güzelleştirilmesi.
Suudi Arabistan, ABD silahları ve savunma sanayi eserlerinin en büyük alıcısı pozisyonunda.
Trump: Birbirimizi çok seviyoruz
Başkan Trump, Veliaht Prensi ile görüşmesi sırasında “Ben nitekim birbirimizi çok sevdiğimize inanıyorum” kelamlarını kaydetti.
Suudi Veliaht Prensi bin Selman’ı “bir dost” olarak nitelendiren Trump, Suudi yatırımlarının ABD’de istihdam yaratılmasını sağlayacağını söyledi.
Donald Trump, Ortadoğu ziyaretine İsrail’i dahil etmedi, bununla birlikte Riyad’da yakın bir vakitte Suudi Arabistan’dan İsrail’i tanımalarını bekledikleri bildirisini verdi.
Trump, Suudi Arabistan’ın kısa bir vakit içerisinde Abraham Anlaşmaları’nı imzalamasını umut ettiğini vurguladı.
ABD Başkanı Donald Trump ile Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman mutabakat zaptı imzaladılar.Fotoğraf: Brian Snyder/REUTERS
ABD başkanı Ortadoğu ziyareti sırasında Tahran’a da bildiri verdi, İran’a yeni bir nükleer mutabakat üzerinde uzlaşı sağlanabilmesi için “yeni ve daha güzel bir yol benimseme” davetini yaptı.
İş adamları eşlik ediyor
Trump’ın ziyaretine, milyarder Elon Musk’ın yanı sıra FIFA Başkanı Gianni Infantino, Blackstone Group CEO’su Stephen Schwarzman, BlackRock CEO’su Larry Fink, IBM CEO’su Arvind Krishna, Boeing CEO’su Kelly Ortberg, Amazon CEO’su Andy Jassy, OpenAI CEO’su Sam Altman, LinkedIn kurucu ortağı Reid Hoffman üzere çok sayıda iş insanı eşlik ediyor.
ABD Başkanı Donald Trump’a aralarında Elon Musk’ın da bulunduğu çok sayıda iş insanı eşlik ediyor. Fotoğraf: Brian Snyder/REUTERS
Suudi Arabistan ve ABD ilgileri, krallığın petrol, “süper güç” Amerika’nın ise bunun karşılığında güvenlik sağladığı bir uzlaşıya dayanıyor ve bu bağ onlarca yıldır korunuyor.
2018 yılında gazeteci Cemal Kaşıkçı’dan, Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’na girdikten sonra bir daha haber alınamamıştı. Daha sonra da Türk makamları gazetecinin yabanî bir formda başkonsoloslukta öldürüldüğünü açıklamış, gelişmeler ABD-Suudi Arabistan bağlarında tansiyona yol açmıştı. ABD istihbaratı, öldürme buyruğunun Veliaht Prensi tarafından verildiğini duyurmuş, Prens bin Selman bu iddiayı reddetmişti.
2018 yılında Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’na girdikten sonra bir daha kendisinde haber alınamayan gazeteci Cemal Kaşıkçı.Fotoğraf: Getty Images/Y. Akgul
Bir önceki ABD Başkanı Joe Biden, bu cinayetin yol açtığı tansiyona ve Amerikan toplumundan yükselen ağır tenkitlere karşın 2022 yılında Suudi Arabistan’ı ziyaret etmiş lakin Veliaht Prensi bin Selman ile imaj vermekten kaçınmıştı.
Biden’dan farklı olarak Trump, dostu olarak nitelendirdiği bin Selman ile Riyad’da sıcak ve samimi pozlar vermekten kaçınmadı.
Trump’tan Suriye açılımı: Ahmed Şara ile görüşecek
Bu ortada Beyaz Saray yetkilileri Donald Trump’ın yarın Suudi Arabistan’da Suriye Geçiş Periyodu Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile görüşeceğini duyurdu.
Donald Trump, Suriye’ye yaptırımları kaldırarak yeni hükümete barışı tesis etmesi için bir fırsat tanımak ve bağlantıları olağanlaştırmak istediğini söyledi.
Şara, Esad rejimi devrilene kadar ABD tarafından terör örgütü olarak sınıflandırılan Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) kurucusu ve başkanıydı ve “Ebu Muhammed el Colani” ismini kullanıyordu. HTŞ hala ABD’nin terör örgütleri listesinde yer alıyor.
AP, Reuters, AFP/ DA, JD
