Almanya’daki okullarda akıllı telefon yasağı mı geliyor?

Aachen yakınlarındaki Alsdorf’ta bulunan Dalton Lisesi’nin giriş kapılarından yaklaşık 100 metre evvel, her sabah alışılmadık bir ritüel yaşanıyor. Tam da okul toprağının başladığı bu yerde bu hafta başından itibaren 700 öğrenci akıllı telefonlarını kapatıp okul çantalarına koyuyor ve okul bitene kadar da kullanmıyor. Bu yasak, teneffüsleri de kapsıyor.

16 yaşındaki öğrenci temsilcisi Lena Speck, cep telefonu yasasığın birinci günden başarılı formda başlaması karşısında kendisinin de şaşırdığını belirtiyor: “Şu ana kadar her şey genelde problemsiz ilerliyor. Bu sabah kimsenin akıllı telefonuna el konulduğunu görmedim. Öğrencilerin daha çok sohbet ettiğini de fark ediyorsunuz. Birçoğumuz akıllı telefon yasağını aslında o kadar da makûs bulmuyor.”

İlk günün bilançosu: Yalnızca iki ihlal. Bunlardan biri de 16 yaşındaki bir öğrenci. Almanca dersinde dalgınlıkla akıllı telefonunu açıyor ve öğretmeni bunu fark ediyor. Ceza olarak öğrencinin akıllı telefonu zarfa konulup okul yönetimindeki kasaya kilitleniyor. Sonraki gün velileri gelip alabiliyor.

Bu yaptırım okulda çokça tartışmaya yol açmış olsa da bir öbür öğrenci temsilcisi 17 yaşındaki Klara Ptak bu sert tavrı destekliyor: “Bu, kırmızı ışıkta geçmek üzere bir şey. Yaptırımlar caydırıcı olmalı, aksi takdirde beşerler kurallara uymaz. Şayet akıllı telefonumun öğlenden sonra ve akşam yanımda olmayacağını bilirsem, kurala uymam daha muhtemel.”

Alsdorf’taki lise, “Telefonsuz ve Akıllı” (Smart ohne phone) isimli teşebbüsle yaz tatiline kadar tüm gün, teneffüsler dahil olmak üzere bir akıllı telefon yasağını pilot uygulama olarak test ediyor. Öğrencilerin dikkatlerini derslere vermelerini sağlamak emeliyle Almanya’daki birçok okul da uzun müddettir emsal yasaklar uyguluyor.

Hessen eyaleti öncü

Almanya’da eğitim konusu, eyaletlerin sorumluluğunda. Bu durum, her eyaletin kendi eğitim siyasetini izlemesine neden oluyor ve okullardaki uygulamalar konusunda ülke genelinde standartlar belirlenmesini zorlaştırıyor. Tıpkı şey akıllı telefon yasağı için de geçerli. Hessen eyaleti, yasak konusunda öncülük etme yolunda ve eyalet idaresi, yaz tatilinden sonra ilkokul ve ortaokullarda, birkaç istisna dışında, akıllı telefon kullanımını yasaklamaya yönelik adımlar attı.

Birçok öğretmen bu yasağı destekliyor. Alsdorf’ta İspanyolca ve İngilizce öğretmenliği yapan Andrea Vondenhoff, diğer bir eyaletteki eski işyerinde de okul özelinde uygulanan telefon yasağının başarılı olduğunu aktarıyor. Vondenhoff, yasağın Alsdorf’ta da süratle yerleşeceğine ve yakında olağan hale geleceğine inanıyor: “Derste çocukların sahiden daha rahat olduğunu ve dikkatlerinin dağılmadığını fark ediyorsunuz. Eski okulumda ihlallerin birden fazla lise kademesinde yaşanıyordu. Küçük yaştakiler ise buna çok daha kolay ahenk sağlıyor. Öğrencilerin, akıllı telefonlarıyla masa altında ne yaptıklarını daima denetim etmek zorunda kalmıyorum.”

Dijitalleşmeye telefonsuz hazırlamak

Dalton Lisesi’nin artık bu yolu izlemesi tesadüf değil. Okul, yıllardır yaptığı projelerle değişimin mümkün olduğunu gösteriyor: 2013 yılında sorumluluk ve özerkliğe dayalı bir öğrenme konseptiyle Alman Okul Ödülü’nü aldı.

Üç yıl sonra, gençlerin biyolojik ritmine daha yeterli ahenk sağlamak için Almanya’da bir birinci olarak, başarılı bir halde esnek okula gitme modelini uygulamaya koydu. Geçen yıl okul, medya konseptiyle de ödül aldı.

Lise, tüm öğrencilere fiyatsız tabletleri vererek tümüyle dijitalleşmeye odaklanıyor. Okulun “green screen” (yeşil perde) teknolojisine sahip imajlı prodüksüyon ve ses stüdyosu var. Okul müdürü Martin Wüller, DW’ye yaptığı açıklamada, akıllı telefon yasağının öğrencilerin dijital gelişimini engelleyeceği suçlamasını kabul etmiyor: “Mesele, dijitalleşmeyi kötülemek yahut yasaklamak değil, akıllı telefonların dikkat dağıtması. 5 ve 6. sınıflardaki öğrencilerin teneffüslerde yalnızca akıllı telefonlarına baktıklarını ve çevrimiçi oyunlar oynadıklarını gördük. Okul idaresi ve öğretmenler olarak şunu belirttik ki, okul tıpkı vakitte öğrencilerin kendi ortalarında irtibat kurmaları, sohbet etmeleri, gülmeleri ve etkileşimde bulunmalarını sağlayacak bir ortam olmalı.”

Daha az siber zorbalık

Augsburg Üniversitesi’nde eğitim araştırmacısı ve öğretim üyesi olan Klaus Zierer, okullarda akıllı telefon yasaklarının tesirini inceledi ve Hessen eyalet hükümetine planlanan yasa konusunda uzman olarak danışmanlık yaptı.

Zierer’in talebi net: “Akıllı telefonlar okullardan çıkarılmalı, ilkokullarda büsbütün yasaklanmalı ve yalnızca üst sınıflarda birkaç istisna olmalı. Okullarda akıllı telefon yasakları uygulandığında ve pedagojik olarak desteklendiğinde, toplumsal refahın arttığını tespit edebiliyoruz. Akıllı telefon yasakları, siber zorbalığa harcanan vakti da azaltıyor. Çünkü okul, siber zorbalığın sıkça yaşandığı bir yer, örneğin okul tuvaletlerinde.”

Diğer ülkelerde durum nasıl?

Fransa ve İtalya’da akıllı telefonlar okullarda esasen uzun müddettir yasak. Geçen yıl İngiltere ve Hollanda’da da yasaklandı. Fakat Almanya’da hâlâ buna makul bir direnç var. Ülke çapında bir akıllı telefon yasağını desteklemiyor.

Özellikle öğrenci temsilcileri ve sendikalar bu hususa kuşkucu yaklaşıyor: Onlara nazaran genel bir telefon yasağı, sıkıntıları yalnızca boş vakitlere erteleyeceğinden gerçekçi değil. Bunun yerine çocukların ve gençlerin okullarda akıllı telefonlarını sorumlu bir halde kullanmayı öğrenmeleri gerekir.

Uzman Zierer ise bu görüşü kabul etmiyor: “10, 11 yahut 12 yaşındaki bir çocuk akıllı telefonunu sorumlu bir biçimde kullanamaz. Alkol, uyuşturucu yahut trafik üzere alanlarda da yasaklar var. Çocuklar için belli bir yaşta yasak, başlı başına makûs bir şey değil, bilakis yaşlı jenerasyonun genç kuşağa karşı sorumluluğunun bir tabiri olmalı bu: Tehlikelerin farkındayız ve çocuklarımızı da adım adım yetkinliğe ulaştırmak ismine korumak zorundayız.”

Daha fazla hareket ve toplumsal deneyim

İngiltere’den yapılan bir araştırma Zierer’i doğruluyor: Bilhassa muvaffakiyet performansı düşük öğrenciler, akıllı telefon yasağı olan okullarda daha başarılı oluyor. ABD’de Common Sense Media isimli araştırma kuruluşu tarafından 11-17 yaşındaki öğrencileri kapsayan 2024 yılındaki bir araştırmanın sonuçlarına nazaran öğrencilerin yarısı okuldayken yaklaşık 60 bildirim alıyor.

Almanya’daki araştırmaların da çocukların, 16 yaşından itibaren haftada 70 saate kadar çevrimiçi olduklarını gösterdiğini belirten Klaus Zierer, son olarak şu çağrıyı yapıyor: “Öğrencilere kendi ömürlerinde bulamayacakları bir alternatif sunmalıyız. Meskende gereğince telefon ve tablet başında vakit geçiriyorlar. Bunun yerine empati ve toplumsal maharetlerini geliştirmek için daha fazla hareket, daha fazla etkileşim ve daha fazla toplumsal tecrübeye gereksinimleri var.”

DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?

Almanya’daki okullarda akıllı telefon yasağı mı geliyor?

Benzer İçerikler