Güney Kore’de Devlet Başkanı Yoon görevden alındı
Güney Kore’de Anayasa Mahkemesi, geçen Aralık ayında sürpriz bir biçimde sıkıyönetim ilan ederek ülkedeki tüm kesitlerin reaksiyonunu çeken ve parlamento tarafından azledilen Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’ün misyonundan alınmasına hükmetti. Karar, oy birliğiyle alındı.
Mahkeme, Yoon’un kelam konusu sıkıyönetim kararının bir ikaz niteliğinde olduğu tarafındaki savunmasını reddetti.
Anayasa Mahkemesi Başkanı Moon Hyung-bae, Yoon’un 3 Aralık’ta ilan ettiği sıkıyönetim ile devlet başkanlığı misyonunu ihlal ettiğini ve kararlarıyla anayasal yetkilerinin dışına çıktığını söyledi. Yoon’un davranışının “demokrasiye karşı önemli bir tehdit” niteliğinde olduğunu kaydeden Moon, “Yoon, demokratik cumhuriyetin hükümran üyeleri olan halkın itimadına ağır biçimde ihanet etmiştir” diye konuştu. Moon, parlamentoya karşı orduyu seferber etmenin önemli bir yetki ihlali olduğuna kanaat getirdiklerini tabir etti.
Anayasa’ya nazaran, ülkede 60 gün içinde erken seçimlerin yapılması öngörülüyor. Devlet başkanlığı vazifesini seçimler yapılana kadar süreksiz olarak Başbakan Han Duck-soo yerine getirecek.
Güney Kore Anayasa Mahkemesi’nin kelam konusu kararında geç kalındığını düşünenler de varFotoğraf: Kim Min-Hee/Kyodo News via AP/picture alliance
Yoon halktan özür diledi
Eski Devlet Başkanı Yoon, söz konusu kararın verilmesinden kısa mühlet sonra yaptığı açıklamada, Güney Korelilerden özür diledi. Yoon, “Beklentilerinizi karşılamakta başarısız olduğum için nitekim çok üzgünüm ve kalbim kırık” diye konuştu.
64 yaşındaki Yoon hakkında, kalkışma suçlamasıyla açılan bir dava da sürüyor. Kelam konusu dava sonucunda Yoon’un idam yahut müebbet mahpus cezası alma ihtimali de bulunuyor.
Geri tepen sıkıyönetim ilanı
Güney Kore’de Yoon’un sürpriz bir biçimde ilan ettiği sıkıyönetim, tarihin en kısa vadeli sıkıyönetim uygulamalarından biri olarak kayıtlara geçmişti. Misyona 2022’de başlayan ve Nisan 2023’te yapılan parlamento seçimlerinde meclis çoğunluğunu kaybeden Yoon, bu tarihten itibaren mecliste kendi siyasetlerine dayanak bulamıyordu. Bunun üzerine Yoon, kameralar önünde “Kore Cumhuriyeti’ni (Güney Kore) Kuzey Koreli komünistlerden korumak için sıkıyönetim ilan ediyorum” demişti. Fakat Yoon’un atağı süratli bir biçimde geri tepmiş, muhalefetin çoğunluğa sahip olduğu meclis, ilanın akabinde toplanarak cumhurbaşkanının kararını iptal etmişti. Yoon, kısa mühlet içerisinde kendi partisinin dayanağını de kaybetmişti.
Yoon Suk Yeol’un vazifeden alınma kararını çok sayıda Güney Koreli memnuniyetle karşıladıFotoğraf: Lee Jin-man/AP Photo/picture alliance
ABD’nin klasik müttefiklerinden ve Asya’nın dördüncü en büyük iktisadı olan Güney Kore, ekonomik büyümesinin yavaşladığı şu devirde, giderek daha müdafaacı bir siyaset izleyen Donald Trump idaresi ile iş birliğini sürdürmenin yolunu arıyor.
Seul’deki Ewha Üniversitesi’nden Leif-Eric Easley, “Anayasa Mahkemesi’nin oy birliğiyle aldığı karar, büyük bir belirsizlik kaynağını ortadan kaldırmış oldu. Seul’deki yeni idarenin Kuzey Kore’den gelen askeri tehditler, Çin’in diplomatik baskısı ve Trump’ın gümrük vergileriyle nasıl başa çıkacağını keşfetmesi gerektiği düşünüldüğünde, kararın alınmasında geç bile kalındı” değerlendirmesinde bulundu.
AP, Reuters / BÜ, CÖ
