Seçimler sonrası Alman siyasetinde yaprak dökümü

Almanya’da 2024 yılı sonlarına gerçek hükümetin çökmesinin akabinde 23 Şubat 2025 tarihinde yapılan erken federal meclis seçimleri, birçok siyasetçinin bahtını belirledi.

Seçimlerden Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ve sadece Bavyera’da faaliyet gösteren kardeş partisi Hristiyan Toplumsal Birlik’ten (CSU) oluşan ittifak zaferle çıktı. Almanya’nın en güçlü ikinci partisi ise her beş seçmenden birinin oy verdiği çok sağcı Almanya İçin Alternatif (AfD) oldu.

CDU/CSU ve AfD’nin muvaffakiyetleri karşısında Alman siyasetinin son yıllarına istikamet veren Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve liberal eğilimli Hür Demokrat Parti (FDP) ise sandıkta büyük yaralar aldı. Eylül 2021’de yapılan son seçimlerin sonuçlarıyla karşılaştırıldığında SPD yüzde 9,3 ve Yeşiller yüzde 3 oranında kan kaybetti. Takviyesinin yüzde 7’lik kısmını kaybeden FDP ise meclis dışı kaldı. FDP’nin alabildiği oy oranı yüzde 4.3 oldu.

Tüm bu gelişmeler ışığında son yıllarda Alman siyasetinin öne çıkan birtakım simalarısiyaset sahnesinden çekileceğinin sinyallerini verdi.

Christian Lindner ve FDP

FDP’nin 2013 yılından bu yana genel başkanlığını yapan Christian Lindner, partisinin yüzde 5 barajını aşıp meclise girememesinin akabinde başarısızlığın sorumluluğunu üstlenerek misyonundan ayrılacağını açıkladı.

Henüz 23 Şubat akşamı katıldığı televizyon yayınında partisi barajı geçemediği takdirde istifa edeceğini açıklayan Lindner, “Eğer FDP meclisi terk ederse benim de siyaseti terk edeceğim son derece açıktır” kelamlarını sarf etti. Lindner, sonuçların netleşmesinin akabinde bir tweet atarak siyaset sahnesinden çekildiğini duyurdu.

2021-2024 yılları arasında Maliye Bakanlığı görevini yürüten Lindner, hükümetin çöküşünde de merkezi bir rol oynadı. 2024’ün Kasım ayında Başbakan Olaf Scholz’ün Lindner’i vazifeden aldığını açıklaması, aslında 2025 sonbaharında yapılması planlanan seçimlerin erkene çekilmesine giden yolun başlangıcı oldu. Kararın akabinde FDP’li tüm bakanların kabineden çekilmesiyle hükümet çöktü ve birkaç hafta içerisinde erken seçim kararı alındı.

Lindner geçmişte de Almanların kollektif hafızasında yer eden bir karara imza atarak yansıları üzerine çekmiş bir isim. 24 Eylül 2017 seçimlerinin akabinde Hristiyan Birlik partileriyle girdiği ve muvaffakiyetle sonuçlanmasına kesin gözüyle bakılan koalisyon görüşmelerinden tek taraflı biçimde çekilen Lindner’in “Yanlış hükümet etmektense, hükümet etmemek daha iyidir” şeklindeki sözleri bugün hâlâ akıllarda.

Öte yandan Pazartesi günü Lindner ile birlikte son kabinede Adalet Bakanlığı görevini yürüten FDP Genel Sekreteri Marco Buschmann da istifa ettiğini açıkladı.

Partinin önde gelen isimlerinden olan Wolfgang Kubicki ise 24 saat içerisinde yaptığı, birbirleriyle çelişen açıklamalarıyla başları karıştırdı. Seçim akşamı sarf ettiği “Gelecek hafta 73 yaşını dolduracağım. Hür Demokratların lideri olarak dört yıl boyunca partinin meclise girmesi için çaba etmek, benim tüm gücümü ve isteğimi aşar” kelamlarıyla siyaseti bıraktığını açıklayan Kubicki, Pazartesi günü ise partisinin liderliğine aday olduğunu duyurdu. Gece birçok partilinin kendisine ileti attığını aktaran Kubicki, “partiyi bir ortada tutmak ve yine motive etmek” için Mayıs ayındaki kurultayda aday olacağını tabir etti.

Robert Habeck ve Yeşiller

Yeşiller partisinin eski iki eş başkanı Ricarda Lang ve Omid Nouripour, 2024 yılındaki berbat seçim sonuçlarının akabinde Eylül ayında istifa etmişti. Parti Kasım ayındaki kurultayda Franziska Brantner ve Felix Banaszak’ı eş genel başkanlığa seçmişti. Tüm bu gelişmeler yaşanırken çöken hükümette Başbakan Yardımcılığı ve İktisat ve İklim Koruma Bakanlığı görevlerini yürüten Robert Habeck, partisinin başbakan adayı olmuştu. 23 Şubat’ta elde edilen berbat sonuçların akabinde Habeck de bundan bu türlü partisinde üstlendiği yöneticilik misyonlarından çekileceğini açıkladı.

Habeck, adayı olduğu Flensburg-Schleswig seçim bölgesinde birinci sırada gelemedi. Buna karşın Habeck, partisinin listesinde yer aldığı için milletvekili seçilmeyi başardı.

Seçim akşamı seçim sonuçlarından duyduğu memnuniyetsizliği “Daha fazla oy alabilirdik” kelamlarıyla tabir eden Habeck, “Bundan bu türlü Yeşillerin işçi tablosunda rastgele bir yöneticilik rolü üstlenmeyeceğim” diye konuştu.

Son kabinede Dışişleri Bakanlığı görevini üstlenen Annalena Baerbock da geçen yıl başbakan adaylığından feragat etmesine karşın artık siyasette faal bir rol oynamak istediğinin sinyallerini verdi. “Uluslararası gelişmeler durmak bilmiyor. Federal hükümetle irtibat içerisinde, Almanya’daki demokratik partilerin (Ukrayna’da) barış için birlik içerisinde olduğunu açıkça söz edeceğiz” diye konuşan Baerbock’un partisinin meclis küme başkanlığını üstlenmeye sıcak baktığı da belirtiliyor.

Olaf Scholz ve SPD

Son yıllarda halk nezdindeki popülerliği giderek düşen Başbakan Olaf Scholz, partisinin içinde ve dışında yükselen tüm seslere karşın başbakan adayı olmayı başardı. Erken seçimlere gidileceği katılaştığında Kasım ayının ortasında, koalisyon hükümetini ayakta tutmayı başaramayan Scholz’ün çekilmesi ve onun yerine Savunma Bakanlığı görevini yürüten Boris Pistorius’un aday olmasına ait davetler giderek arttı. Anketlere nazaran “Almanya’nın en sevilen politikacısı” olan Pistorius’un yerine Scholz’ü aday yapan SPD, seçimlerde tarihinin en makus sonucunu elde etti.

Pazar akşamı seçim sonucunu “açık bir yenilgi” olarak nitelendiren Scholz, başarısızlıktaki tüm sorumluluğu üzerine aldığını açıkladı. Scholz, koalisyon görüşmelerinde ve kurulacak yeni hükümette rastgele bir rol üstlenmeyeceğini açıkça tabir etti. Almanya’nın son yıllarına istikamet veren SPD’nin yeni hükümette CDU/CSU’nun küçük koalisyon ortağı olması bekleniyor. Scholz’ün 3 yıl boyunca başbakanlık yaptıktan sonra seçimin galibi Merz’in kuracağı hükümette bundan daha düşük bir vazifesi üstlenmesine imkansız gözüyle bakılıyor.

Partinin Federal Meclis Grup Başkanı Rolf Mützenich de vazifesi artık yürütmeyeceğini açıkladı. Partinin eş liderleri Saskia Esken ve Lars Klingbeil, birçok kişinin beklentilerinin aksine istifa etmedi. Parti, tarihi seçim yenilgisinin çabucak akabinde yaptığı açıklamada, Klingbeil’ın yeni periyotta meclis küme başkanlığı vazifesini üstleneceğini açıkladı.

Aday olmayan isimler

Yeni devirde federal mecliste artık yüzünü göremeyeceğimiz siyasetçiler de var.

Bunların başında, son yıllarda SPD’nin bilhassa de dış siyaset alanında ön planda olan siyasetçilerinden olan Michael Roth geliyor. 2013-2021 yılları ortasında vazifede olan Merkel kabinelerinde Avrupa’dan Sorumlu Devlet Bakanlığı yapan Roth, 23 Şubat seçiminden evvelki dört yılda Federal Alman Meclisi Dış Siyaset Konseyi’nin başkanlığını yapmıştı.

Bir evvelki meclisin en genç üyesi olan, 2000 doğumlu SPD’li Emily Vontz da tekrar aday olmadı. Vontz, hayatının yeni devrinde üniversiteye ağırlaşacağını açıkladı.

SPD’nin eski genel sekreteri ve partinin gençlik örgütü Jusos’un eski lideri Kevin Kühnert de artık milletvekili değil. Kühnert, herkesi şaşırtarak siyaseti bıraktığını ve demokrasi çabasını meclis dışında sürdüreceğini duyurmuştu.

Son hükümette Gıda ve Tarım Bakanlığı görevini üstlenen Cem Özdemir de milletvekilliğini bırakan isimler ortasında. Özdemir, 2026 yılının başında yapılacak olan Baden-Württemberg eyalet seçimlerine, partisinin başbakan adayı olarak girecek.

Son yıllarda Aile Bakanlığı’nda müsteşarlık vazifesini yürüten Yeşiller partisinden Ekin Deligöz, 26 yıl sonra birinci defa milletvekili adayı olmadı.

Almanya tarihinde federal meclise seçilen birinci siyah vekil olan SPD’li Karamba Diaby de siyaseti bıraktı. Almanya’nın doğusundaki Halle’den üç periyot milletvekili seçilen Diaby, Temmuz 2024’te yaptığı açıklamada, maruz kaldığı ırkçılık, hakaretler ve gerilim nedeniyle aday olmayacağını açıklamıştı.

CSU’lu Peter Ramsauer, Yeşiller partili Renate Künast ve CDU’lu Nadine Schön ve eski Uyumdan Sorumlu Devlet Bakanı Annette Widmann-Mauz da tekrar aday olmayanlar ortasında.

Meclise giremeyenler

Seçimlerde aday olup meclise girmeyi başaramamış üst seviye isimler de mevcut.

Bunların ortasında Almanya’da iç istihbarattan sorumlu olan Anayasayı Koruma Teşkilatı eski başkanı Thomas Haldenwang da bulunuyor. Misyonundan istifa ederek CDU’dan aday olan 64 yaşındaki Haldenwang, Wuppertal kentinde SPD’nin tanınan siyasetçilerinden Helge Lindh’e karşı girdiği yarışı kaybetti. Meclise direkt seçilmeyi başaramayan Haldenwang, partisinin eyalet listesinde de yer almadığı için, meclise girme bahtını kaybetti.

Scholz’ün sağ kolu olarak bilinen, son yıllarda Başbakanlık Dairesi Başkanlığı misyonunu yürüten Wolfgang Schmidt de meclise giremeyen isimler ortasında. Hamburg’da direkt seçilemeyen Schmidt, partisinin listesi üzerinden de meclise girmeyi başaramadı.

Seçim bölgesinde direkt seçilmeyi başaramamasına karşın meclise girebilen isimler ortasında Yeşiller’in Eş Genel Başkanı Banaszak, partinin eski Eş Genel Başkanı Nouripour, Sol Parti liste başı adayı Heidi Reichinnek, AfD’nin başbakan adayı Weidel ve CDU’nun Köln’deki adayı Serap Güler de bulunuyor.

Seçimler sonrası Alman siyasetinde yaprak dökümü

Benzer İçerikler