Alman iş dünyası seçim sonucu hakkında ne düşünüyor?

Alman iktisadında işler uzun vakittir yolunda gitmiyor. Dünyanın en büyük üçüncü, Avrupa’nın ise açık orta birinci iktisadına sahip olan Almanya resesyonla boğuşuyor. Geçen yıl Alman iktisadı yüzde 0,2 küçüldü. Küçülme, 2023 yılında da yüzde 0,3 idi.

Peki seçim sonucu, Alman iktisadının istikbali açısından ne manaya geliyor?

Muhafazakâr Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ve yalnızca Bavyera’da faaliyet gösteren kardeş partisi Hristiyan Toplumsal Birlik (CSU) oyların yüzde 28,52’sini alarak sandıktan zaferle çıktı. İkinci sırada gelen çok sağcı Almanya için Alternatif (AfD)de oyların yüzde 20,80’ini aldı. Vazifedeki Başbakan Olaf Scholz’ün Sosyal Demokrat Partisi (SPD) yüzde 16,41’le üçüncü, koalisyon ortağı Yeşiller de yüzde 11,61’le dördüncü sırada yer aldı.

Sol Parti de büyük bir muvaffakiyete imza atarak yüzde 8,77 oranında oya sahip oldu. Sol Parti’nin bölünmesiyle kurulan Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) ise yüzde 4,97 oy oranı ile meclise girmeyi kıl hissesi kaçırdı. Tıpkı formda mevcut hükümetin eski ortaklarından Hür Demokrat Parti (FDP) yüzde 4,33 oy alarak yüzde 5 barajını geçemedi.

İş dünyası AfD’yi istemiyor

İş dünyası temsilcileri, seçim sonuçları ile ilgili olarak öncelikle öteki tüm partilerin çok sağcılarla işbirliği yapmayı reddetmesinden mutlu.

Köln merkezli Alman İktisat Enstitüsü’nün (IW) yürüttüğü, AfD’nin iş pazarı üzerindeki tesirini mercek altına alan bir çalışmaya nazaran, AfD’nin izlediği yabancı aksisi siyaset, patronlarca “Alman iktisadı için son derece sorunlu” olarak nitelendiriliyor.

İş dünyası temsilcileri, her şeyden evvel istikrarlı ve iş yapabilen bir hükümet görmek istiyor. Devleti üç yıl boyunca yöneten üçlü koalisyon içerisindeki istikrarsızlık nedeniyle erken seçime giden Almanya’da bu türlü bir istikrarın üçten fazla ikili bir koalisyonla sağlanabileceği inancı hakim.

AfD’nin tüm davetlerine karşın kendileriyle rastgele bir paydaşlığı açıkça reddedenHristiyan Birlik partilerinin SPD ile koalisyon görüşmelerine başlaması bekleniyor.

İşverenlere yakınlığıyla bilinen bir kuruluş olan IW’den Knut Bergmann, DW’ye yaptığı değerlendirmede, “Olağanüstü zorluklarla karşı karşıya olan iktisat merkezi Almanya’da, Birlik partileri ve SPD’nin kıl hissesi da olsa çoğunluğu sağlayabilmeleri güzel bir haber” değerlendirmesini yaptı.

Durağanlık devam eder mi?

Alman İktisat Araştırmaları Enstitüsü’nden (DIW) Profesör Alexander Kritikos ise seçim sonucundan pek mutlu değil. İktisadın geleceğine ait korkularını DW’ye pahalandıran Kritikos, “Ben (CDU/CSU ve SPD’den oluşan) büyük koalisyonda, Almanya’nın Angela Merkel’in iktidarda olduğu 16 yılda deneyimlediği durağanlığın daima hâle gelmesini bekliyorum” diye konuştu.

Merkel idaresi altında Birlik partileri ve SPD, Almanya’yı 12 yıl boyunca ikili koalisyon hükümeti içerisinde yönetmişti. Başka dört yılda ise CDU/CSU, dünkü seçimlerde meclise giremeyen FDP ile koalisyon kurmuştu. Kritikos, “Olası bir CDU/CSU-FDP koalisyonuna, ıslahat konusunda isteklilik ve kabiliyet konusunda daha çok güvenirdim” değerlendirmesini yaptı.

Öte yandan IW’den Bergmann, ABD Başkanı Donald Trump’ın yönetiminden Almanya ve Avrupa’ya gelen olumsuz bildirilerin sıklaştığı periyotta, güvenlik siyasetine ait vazgeçilmez gerekliliklerin finansmanına ait telaşlarını lisana getirdi. Birlik partileri, SPD ve Yeşillerin mecliste anayasa değişikliği yapabilecek çoğunluğa sahip olmadıklarını kaydeden Bergmann, hasebiyle ordu için gerekebilecek özel bir bütçenin çıkarılması yahut “borç freninin” reforme edilmesinin güç bir iş olacağına dikkat çekti. Almanya’da anayasada yer alan “borç freni”, devletin sırf kasasına girdiği kadar para harcayabilmesi manasına geliyor.

Tüm bu partilerin bir ortaya geldikleri takdirde kurulabilecek CDU/CSU, SPD ve Yeşiller koalisyonuna ise CDU’nun kardeş partisi CSU, Yeşillerle işbirliği yapmak istemedikleri için pek sıcak bakmıyor.

İş dünyasının talepleri neler?

Peki iş dünyasının karşı karşıya olduğu sorunlarla en âlâ biçimde nasıl başa çıkılabilir?

İş dünyasının temsilcilerinin talep listesi epeyce uzun: Bürokrasinin azaltılması, vergi ıslahatı, altyapı yatırımları, dijitalleşme, güç tedariğinin teminat altına alınması, ticari uyuşmazlıklara tahlil bulunması ve eğitim ve göçün yönetilmesi. Yeni hükümetin tüm bu taleplere süratlice yahut dört yıl içinde karşılık verip veremeyeceği ise belirsizliğini koruyor.

FDP’ye yakınlığıyla bilinen Aile İşletmecileri isimli kuruluşun başkanı Marie-Christine Ostermann, “Hızlı bir biçimde istikrarlı bir koalisyona muhtaçlığımız var. Zira endüstrisizleşme süreci tam gaz devam ediyor” diye konuşuyor.

Kritikos ise siyasilerden yurttaşlara karşı daha açık olmalarını talep ediyor:

“Demografik dönüşüm nedeniyle önümüzde sadece iki seçenek var: Şayet altyapının geliştirilmesi isteniyorsa ya daha uzun çalışılacak ya da bu borçlarla finanse edilecek.”

Pazar analisti Jochen Stanzle’ye nazaran de devletin önündeki en değerli misyon, Trump’ın başkanlık vazifesini devralmasıyla birlikte başlayan ticaret savaşına yönelik hazırlıklarını gerçek yapması ve özgüvenli bir siyaset izlemesi:

“Trump’ın bulunacağı tehditlere Berlin’in uzun müddet açıkça karşılık vermekten kaçınması, borsadaki atmosferi son derece olumsuz etkileyecek.”

AfD hükümette yer almasa da ziyan verecek

Aşırı sağcı AfD hükümette yer almayacak olmasına karşın iş dünyası, partinin Almanya’nınmuzdarip olduğu yabancı nitelikli iş gücü sorunu üzerinde olumsuz tesirde bulunacağını öngörüyor.

“AfD’nin oylarını artırdığını dünyanın dört bir yanında herkes duydu” diyen Kritikos, AfD’nin, hükümette yer almasa bile ülkedeki yabancı insanlara karşı ırkçı bir rüzgar estirebileceğinden telaş ediyor.

IW raporuna nazaran, patron kuruluşlarının birçoğu hâlihazırda AfD’nin kalelerinden olan bölge ve kentlerde, yurt dışından nitelikli iş gücü edinmenin son derece güç olduğuna dikkat çekiyor.

Almanya’dan göç olur mu?

Alman Entegrasyon ve Göç Araştırmaları Merkezi (DeZIM) tarafından sonuçları Mart ayında yayımlanan bir araştırma, Almanya’daki göçmen kökenli her 10 bireyden birinin, AfD’nin artan başarısı nedeniyle Almanya’yı terk etmeyi önemli ciddi düşündüğünü ortaya koydu.

DeZIM araştırmacısı Elias Steinhilper, DW’ye yaptığı değerlendirmede, “Mart 2024 araştırması anlık bir problemden ibaret değildi” diyerek sorunun boyutu ve kalıcılığına dikkat çekiyor. Steinhilper’e nazaran, AfD’nin geçen yılki eyalet seçimleri ve Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinde elde ettiği muvaffakiyetlerin ötesinde, göç ve iltica konusunun 23 Şubat’a giden seçim kampanya sürecinde başka partiler için de merkezi bir kıymet teşkil etmiş olması, AfD hususlarının ana akım hâline gelmiş olduğunu gösteriyor. Uzman, tüm bu gelişmeler ışığında, Almanya’yı terk etmeye karar veren göçmen kökenlilerin sayısının artabileceğini düşünüyor.

Alman iş dünyası seçim sonucu hakkında ne düşünüyor?

Benzer İçerikler