Almanya’daki Türkiye kökenli vekillerin hedefleri ne?
Almanya’da 23 Şubat Pazar günü düzenlenen erken genel seçimlerde Federal Meclis’te vazife alacak 630 vekil belirlendi. Bu seçimlerde Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile Sol Parti’den yedişer, Yeşiller ve Hristiyan Demokrat Birlik’ten (CDU) ikişer ve Hristiyan Toplumsal Birlik’ten (CSU) bir olmak üzere toplam 19 Türkiye kökenli milletvekili de meclise girdi.
DW Türkçe de seçilen üç Türkiye kökenli vekille konuştu, onlara öncelikli gayelerini sordu.
Sosyal adalet ve 15 euro minimum ücret
SPD’ye 2013 yılında katılan ve birinci kere Eylül 2021’de Federal Meclis’e seçilen Derya Türk-Nachbaur yeni mecliste koltuğunu korudu. Çok sağcı Almanya için Alternatif (AfD) partisinin güçlenmesi ve SPD’nin de rekor oy kaybı nedeniyle “çok üzgün” olduğunu söyleyen Türk-Nachbaur, sonuçtan kendilerine dersler çıkaracaklarını tabir etti.
SPD’li vekil Türk-Nachbaur’a nazaran genel minimum saat fiyatının, Almancasıyla Mindestlohn’un, 15 euroya yükseltilmesi yalnızca toplumsal adaleti tesis etmeyecek, toplumsal dayanışmayı da güçlendirecek. Görseldeki kırmızı pankartta beyaz renklerle büyük puntolarla taban fiyatın Almancası olan Mindestlohn yazıyor. Fotoğraf: Jens Wolf/dpa/picture alliane
Baden-Württemberg eyaletinin Schwarzwald-Baar bölgesinden seçilen Türk-Nachbaur, son yıllarda insan hakları, bilhassa de Uygurların maruz kaldığı hak ihlallerine karşı verdiği uğraşla dikkat çekiyor. Önümüzdeki periyot iki seçim vaadini daha yerine getirmek için çabalayacağını belirten Türk-Nachbaur, bunların toplumsal adalet ve fırsat eşitliği olduğunu söylüyor.
Asgari saat fiyatının 15 euroya yükseltilmesi için çabalayacağını belirten Türk-Nachbaur, “Çalışmaya değmeli. Bir kişi alın teriyle onurlu biçimde yaşayabilmeli. Hiç kimse tam vakitli çalışıp da ay sonunda ‘evin kirasını karşılayabilir miyim yahut temel gereksinimlerimi satın alabilir miyim’ kaygısı taşımamalı” diyor.
SPD’li vekile nazaran genel taban saat fiyatının 15 euroya yükseltilmesi yalnızca toplumsal adaleti tesis etmeyecek, toplumsal dayanışmayı da güçlendirecek.
“Çifte vatandaşlık kazanımlarının kalması için çabalayacağım”
SPD, Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’den (FDP) oluşan üçlü koalisyon vatandaşlık yasasını değiştirmiş ve geçen yıl yürürlüğe giren yeni düzenlemeyle Alman vatandaşlığına geçiş kolaylaştırıldığı üzere, Türkiye kökenlilerin yıllardır talep ettiği ikili vatandaşlığın da önü açılmıştı.
Ancak son aylarda yaşanan araçlı ve bıçaklı hücumların faillerinin sığınmacı olması üzerine seçimlerin galibi Hristiyan Birlik (CDU ve CSU) göç konusunda sert taleplerde bulunuyor. Alman vatandaşlığına geçişi kolaylaştıran düzenlemeleri eleştiren muhafazakârlar, suça karışan ikili vatandaşların Alman vatandaşlığının geri alınabileceğini savunuyor.
Derya Türk-Nachbaur ise vatandaşlığa geçişi kolaylaştıran düzenlemede geri adım atılmaması için çabalayacağını belirtti. “Almanya çok kültürlü bir ülke ve kanunlarımız ülkedeki bu çeşitliliği yansıtır biçimde olmalı” diyen Türk-Nachbaur, Almanya’da toplumsal çeşitliliğin kısıtlanmasına değil, toplumun birbirine daha çok kentlenmesine gereksinim olduğunu kaydetti.
Türk-Nachbaur, “Bunu da aidiyet hissiyle başarabiliriz” diyerek yeni vatandaşlık kanunuyla sağlanan kazanımların korunması gerektiğini söyledi.
Almancada “Öldü denenler uzun yaşar” tabiri var ve bu deyim Sol Parti bağlamında dünden beri sıkça kullanılıyor. Zira parti geçen aya kadar yüzde 3 düzeyinde oy oranına sahipken dünkü seçimlerde oyunu yüzde 8,7’ye çıkarmayı başardı ve parti merkezinde yüzler gülüyordu. Fotoğraf: Jens Schlueter/AFP/Getty Images
“Sol Parti meclise güçlenerek dönüyor”
Son yıllarda güç kaybeden ve geçen yıl kamuoyu araştırmalarında sempati kıymeti yüzde 3’lere gerileyen Sol Parti, dünkü seçimlerde öngörülenden daha fazla oy alarak yüzde 8,7’ye ulaştı ve 64 milletvekili çıkardı. Bunlardan 7’si Türkiye kökenli.
Onlardan biri olan Sol Parti Bavyera eyaleti liste başı adayı Nils Ateş Gürpınar kaydettikleri muvaffakiyetten ötürü çok mutlu. “Sol Parti Federal Meclis’e güçlenerek dönüyor” diyen Gürpınar, bunu insanları doğrudan ilgilendiren konuları parti programında ve seçim kampanyalarında tekrar öne çıkararak başardıklarını savunuyor.
Sol Parti yıllardır parti içi güç çekişmesi yüzünden yıpranmış, partide daima tartışma yaratan Sahra Wagenknecht ayrılarak kendi ismini taşıyan bir oluşum kurmuştu. Bunun üzerine Sol Parti’nin vekil sayısı 28’e düştü, ayrıyeten meclisteki küme statüsüsünü de kaybetti. Pek çok çalışanını ve imtiyazını da yitiren parti, artık vekil sayısını artırmakla kalmayıp partiyi bölen Sahra Wagenknecht İttifakı’nın (BSW) meclis dışı kalmasıyla siyasi yelpazenin sol ucunun tek sözcüsü oldu.
Eylül 2021 seçimlerinden beri Federal Meclis’te yer alan Sol Partili Gürpınar, DW Türkçe’ye verdiği demeçte öncelikli olarak kiralardaki artış, enflasyon ve ayrımcılıkla çaba için çabalayacağını vurguluyor. Çok sağcı AfD partisinin güçlenmesine işaret ederek toplumsal çatışmanın artmasından kaygı ettiğini kaydeden Gürpınar, toplumsal adalet ve toplumsal dayanışmanın güçlenmesine çabalayacağını belirtiyor ve “Bunların tesisi için meclis içinde ve dışında çalışacağım” diyor.
Hristiyan Birlik bloku partilerinin, ülkede artan araçlı ve bıçaklı hücumların faillerinin sığınmacı olması üzerine göçü sertleştiren bir önergeyi meclise sunması ve çok sağcı AfD’nin oylarıyla geçirmesi ülkede “bir tabunun yıkılması” olarak nitelendi ve onlarca kentte binlerce kişinin katııldığı şovlarda proetsto edildi. Fotoğrafta Frankfurt’taki protestadan bir manzara görülüyor. Fotoğraf: Catarina Martins/DW
“Benim için büyük onur ve inanılmaz bir gün”
2019-2024 ortasında Hessen Eyaleti Bilim ve Sanat Bakanlığında müsteşar olarak misyon yapan Yeşiller’den Ayşe Asar da meclise girmeyi başaranlardan. DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Asar, “Dedemin Anadolu’ndan kalkıp Almanya’ya gelmesinden 60 yıl sonra Hessen Eyaleti’nden birinci Türkiye kökenli vekil olarak Federal Meclis’e seçildim. Bu benim için çok büyük onur ve inanılmaz bir gün” diye konuştu.
Asar, mecliste misyon yapacağı periyot boyunca adil ve gelecek odaklı çalışacağını, kökenin bir pürüz değil tersine getirdiği kültürel çeşitliliğin zenginlik olarak görüldüğü güçlü bir Almanya için çabalayacağını vurguluyor.
Vekil seçilmesinden ötürü müteşekkir olduğunu belirten Yeşiller partili siyasetçi bunun ferdî bir muvaffakiyet değil Almanya’nın değişime açık ve insanlara fırsat eşitliği sunan bir ülke olduğunun göstergesi olduğunu da dile getirdi.
Ayşe Aşar’ın partisi Yeşiller, 2021 seçimlerine nazaran yüzde 3 civarında oy kabetti. Fotoğrafta Yeşiller’in parti idaresi sahnede başbakan adayı Robert Habeck’e takviye gösterirken. Fotoğraf: Giulia Saudelli/DW
“Türkiye siyasetimiz açık olmalı ve duruş ortaya koymalı”
Sol Partili Nils Ateş Gürpınar, Almanya’daki Türkiye ve göç kökenliler için önümüzdeki dört yıl zarfında ayrıyeten seçme hakkının genişletilmesi için çaba vereceğini belirtiyor. Gürpınar’a nazaran, seçme hakkı bir kişinin Alman vatandaşı olup olmamasına değil Almanya’da süresiz oturuma sahip olmasına bağlı olmalı. Almanya’da bir göç geçmişi olanların sayısının 20 milyondan fazla olduğunu da hatırlatan Gürpınar, göç kökenli seçmen sayısının ise yalnızca 7,1 milyon olduğuna işaret ediyor. Hasebiyle Alman vatandaşı olmasa da ülkede süresiz oturum müsaadesi bulunanların seçme hakkına kavuşmasıyla milyonlarca insanın ülkedeki demokratik sisteme dahil olacağını vurguladı.
Meclis İnsan Hakları ve İnsani Yardım Komitesi üyesi olan SPD’li Türk-Nachbaur ise ayrıyeten Türkiye ile ilgiler ve temel hak ve özgürlükler problemine dikkat çekti. “Türkiye siyasetimiz açık olmalı ve duruş ortaya koymalı” diyen SPD’li siyasetçi, Ankara ile “göz hizasında bir diyalog” gerektiğini söyledi.
Öte yandan bunun, pazarlık konusu olmayan demokrasi, insan hakları ve hukuk devleti prensiplerinden taviz olarak anlaşılmaması gerektiğini de belirtti. Önceliklerini üç hususta özetleyen SPD’li vekil, insan hakları ihlalleri ve demokratik özgürlüklerin kısıtlanması bahislerinde, mesela Türkiye’de gazeteciler tutuklandığında yahut muhalifler üzerindeki baskı arttığında Berlin’in sessiz kalmayacağı bir çizgiyi savunuyor.
Siyasi açıdan sıkıntı periyotlarda Almanya ve Türkiye’deki sivil toplumun ortasında köprü kurulmasına yaracak çalışmaların desteklenmesi gerektiğini belirten SPD’li vekil, kardeş kentler yahut değişim projelerinin ve kültürel diyaloğun güçlendirilmesi yoluyla karşılıklı anlayış ile yakınlığın sağlanabileceğini kaydetti.
Hem Türkiye hem de Almanya’yı ilgilendiren göç ve ahenk üzere hususlarda insani, adil ve kalıcı tahliller için yapan işbirliği gerektiğini kaydeden Türk-Nachbaur “Açık, eleştirel fakat yapan bir diyalog, çatışma yahut suskunluktan daima daha iyidir” diye konuştu.
DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?
